Franciszek Więckowski pochodził z mieszanej rodziny polsko-ukraińskiej. Urodzony w Korczynie, w Powiecie Sokalskim (dziś Ukraina), w roku 1898, trafił jako poborowy żołnierz armii austro-węgierskiej na front włoski I Wojny Światowej. Odniósł tam poważną ranę. Ewakuowany do Krakowa, właśnie tu, z okna wojskowego szpitala, obserwował kluczowe krakowskie wydarzenia związane z odzyskiwaniem przez Polskę niepodległości. Powróciszwy w rodzinne strony był represjonowany przez władze Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej (jako jedyny z rodzeństwa identyfikując się jako Polak). Po wojnie, prowadząc jedyną w powiecie kuźnię, przyczyniał się do rozwoju okolicy i dawał przykład oddolnej przedsiębiorczości. Będąc inwalidą nie brał czynnego udziału w II Wojnie Światowej. Stracił w niej dom (spalony przez Armię Czerwoną) i został wygnany z rodzinnych stron.

Józef Gliński urodził się w roku 1890 w Zabużu, w Powiecie Sokalskim (dziś Ukraina). Tu widzimy go podczas wojny polsko-bolszewickiej w roku 1920. W czasie II Wojny Światowej aż dwa razy ocalał z napadu UPA. Po wojnie pozostał w rodzinnej miejscowości, mimo przesuniętych granic, i zmarł w Zabużu w roku 1951. To zdjęcie zawdzięczamy jego prawnukowi, który nadesłał je do naszego projektu.

Jest rok 1905. Wojna wybuchnie dopiero za 9 lat. Ale na tym idyllicznym zdjęciu obok rosyjskiego munduru jest też co najmniej troje uczestników patriotycznej konspiracji młodzieży polskiej w znajdującym się pod rosyjskim zaborem Żytomierzu. I aż dwie z tych trzech osób to kobiety!

Zofia Katarzyna Ceceniowska to najstarsza z siódemki rodzeństwa Ceceniowskich, których postanowiliśmy włączyć do Wirtrualnego Pomnika Niepodległej. Ich zaangażowanie w sprawę odzyskania przez Polskę niepodległości, a potem w umacnianie odzyskanej państwowości, różnorodne losy mające swój początek we wspólnej uczniowskiej konspiracji w Żytomierzu, wszystko to razem sprawia że historia tego rodzeństwa to w pewnym sensie historia tamtego pokolenia.

Zofia Katarzyna, choć zaangażowana w konspirację czasu zaborów i pomoc Polskiej Organizacji Wojskowej w czasie wojny polsko-bolszewickiej, nie włączyła się potem, w odróżnieniu od swoich braci, w aktywną pracę na rzecz państwa, jako że jej studia na Uniwersytecie Jagiellońskim przerwała postępująca choroba oczu, która z czasem doprowadziła do całkowitej utraty wzroku. Wiodła spokojne życie przy matce.

Jednak historia upomniała się o Zofię Katarzynę Ceceniowską jeszcze raz, gdy w roku 1940 została, wraz z innymi członkami rodziny, wywieziona przez okupacyjne władze sowieckie w głąb Związku Sowieckiego. Zwolniona na mocy amnestii wyszłaby zapewne ze Związku Sowieckiego z Armią Andersa, gdyby nie wycieńczenie i tyfus, na który zmarła w roku 1941 w Iliczówce, w dzisiejszym Kirgistanie.

W roku 2012 prawnuk jednego z jej braci dotarł w to miejsce. Niestety nie udało się już ustalić dokładnego miejsca pochówku Zofii Katarzyny Ceceniowskiej. To własnie p. Andrzejowi Łochowskiemu, prawnukowi Roberta Ceceniowskiego, zawdzięczamy to zdjęcie.

Podobne początki – w młodzieńczej konspiracji – ma życiorys polityczny Krzysztofa Niemirowicza-Szczytta. Studiując w Petersburgu angażował się w działania Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej i Centralnego Komitetu Młodzieży Polskiej. Po wybuchu Rewolucji został członkiem Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego, co sprowadziło na niego aresztowanie i konieczność ukrywania się. Przedarł się do Warszawy gdzie uczestniczył w rozbrajaniu Niemców.

Wyniósłszy z okresu petersburskiego wiedzę matematyczną (studia matematyczno-przyrodnicze) i przeszkolenie artyleryjskie (Konstantynowska Szkoła-Artyleryjska), właśnie z tym rodzajem broni złączył swoją służbę wojskową w odradzającej się Polsce – w jednostkach artyleryjskich służył pod Lwowem, nad Berezyną, pod Borysowem. Do rezerwy przeszedł jako porucznik w roku 1922.

Odziedziczywszy po bezdzietnie zmarłym stryju majątek ziemski, zajął się pracą na roli. Łączył ją z pracą we władzach powiatu, w ministerstwie, w izbie rolniczej, i z zaangażowaniem w Kresowym Związku Ziemian oraz w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim.  Na rok przed wybuchem wojny został wybrany posłem na Sejm RP z listy Obozu Zjednoczenia Narodowego. Był sekretarzem sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych. Po inwazji sowieckiej został osadzony w więzieniu gdzie zmarł.

W Internetowym Polskim Słowniku Biograficznym prezentujemy jego biogram opublikowany w Polskim Słowniku Biograficznym w tomie XLVII (wydanym w latach 2010-2011). Jednak dotąd nie dysponowaliśmy żadną podobizną tej osoby. Obecnie, dzięki uprzejmości rodziny która zechciała zaangażować się w naszą akcję Wirtualny Pomnik Niepodległej, możemy po raz pierwszy do tej ciekawej biografii dodać aż dwie zachowane w zbiorach rodzinnych fotografie tej postaci.

To zdjęcie, choć nieostre i podniszczone, jest niezwykłe nie tylko dlatego że nie jest typowym studyjnym zdjęciem z tego okresu. Jest nim także dlatego że wśród pięciu przedstawionych tu lubiących gry towarzyskie mężczyzn widzimy człowieka który miał być jednym z zastępców nieobecnego Króla Polski. Kiedy w roku 1917 władze okupacyjne niemieckie i austro-węgierskie postanowiły wskrzesić Królestwo Polskie na ziemiach zajętego przez wojska obu tych imperiów dawnego Królestwa Polskiego tzw. Kongresowego, widoczny na tym zdjęciu (pierwszy z lewej) Stanisław Staniszewski miał zostać jednym z trzech Regentów – członków Rady Regencyjnej zastępującej nieobecnego Króla. Ostatecznie w miejsce na które rekomendowano Staniszewskiego jednym z Regentów został Józef Ostrowski. Zaś Stanisław Staniszewski został Ministrem Pracy i Opieki Społecznej w pierwszych rządzie powołanym przez Radę Regencyjną - w rządzie Kucharzewskiego.

Stanisław Staniszewski ma poświęcone sobie hasło w Polskim Słowniku Biograficznym. Hasło, w jego internetowej wersji, Polski Portal Biograficzny do tej pory ilustrował dwoma "oficjalnymi" zdjęciami Staniszewskiego. Obecnie, dzięki uprzejmości potomków jednej z pozostałych widocznych tu osób, pozyskaliśmy w ramach akcji Wirtualny Pomnik Niepodległej także i to, bardziej nieformalne zdjęcie tego zasłużonego Polaka (pochodzące z roku 1903 czyli wykonane na 14 lat przed rokiem 1917 w którym ten zasłużony działacz społeczny był wysuwany jak kandydat do Rady zastępującej nieobecnego Króla Polski.

Generał Modest Romiszewski to przykład tego jak ogromną siłę przyciągania miało odradzające się państwo polskie dla „żywiołu polskiego”, który często od głównego nurtu polskiego życia narodowego był już cokolwiek oddalony, czy raczej bardzo już wrastał w życie państwowe mocarstw zaborczych. Jego ojciec, Władysław Romiszewski, był generałem armii rosyjskiej, w tym także szefem sztabu stacjonującej na Mazowszu 6. Dywizji Piechoty w okresie Powstania Styczniowego. Matka pochodziła z książęcego gruzińskiego rodu Dżakelich. Sam Modest przeszedł całą ścieżkę nauki, służby i awansu generalskiego syna sam zostając generałem rosyjskim tuż przed wybuchem I Wojny Światowej.

W wojnie tej walczy po stronie rosyjskiej. W październiku 1918 zgłasza się do odradzającej się armii polskiej gdzie jako doskonale przygotowany i mający bojowe doświadczenie specjalista w dziedzinie artylerii obdarzony zostaje zaufaniem i ważnymi funkcjami, kończąc służbę jako Generalny Inspektor Artylerii przy Naczelnym Wodzu. Generał Modest Romiszewski posiada poświęcone sobie hasło w Polskim Słowniku Biograficznym ale dotąd jego internetowa wersja nie była zilustrowana żadnym wizerunkiem Generała. Obecnie, dzięki uprzejmości rodziny Romiszewskich która włączyła się w naszą akcję Wirtualny Pomnik Niepodległej, możemy po raz pierwszy zilustrować ten ciekawy życiorys udostępnionym nam zdjęciem Generała.