Audycja Polskiego Radia z 1993 roku. W rolę oskarżyciela Kościuszki wcielił się dr Jan Sałkowski, a adwokatem naczelnika jest dr Izabela Rusinowa.  "Na historycznej wokandzie" to cykl radiowych audycji poświęconych znanym i wpływowym postaciom historycznym. Goście w studio, cenieni historycy, wcielają się w oskarżyciela i obrońcę, by dokonać osądu działań wybranej postaci ze współczesnej perspektywy.

 Na ilustracji fragment obrazu Franciszka Smuglewicza "Przysięga Kościuszki na Rynku w Krakowie".

Tadeusz Kościuszko (1746–1817) – generał, Najwyższy Naczelnik Sił Zbrojnych Narodowych w powstaniu 1794 roku. W latach 1765–1769 kadet w warszawskiej Szkole Rycerskiej, później, w roku 1774, jej instruktor. W latach 1775–1782 brał udział w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Odznaczył się przy pracach fortyfikacyjnych obozów wojskowych – pod Filadelfią, Ticonderogą, a także przy oblężeniu Saratogi. Powierzono mu budowę silnej twierdzy w West Point. W uznaniu zasług w wojsku amerykańskim został mianowany generałem brygady. Po powrocie do kraju, w 1784 roku osiadł w swoim majątku Siechnowicze; następnie, po reformach Sejmu Wielkiego, podjął służbę wojskową w stopniu generała-majora (1789). W czasie wojny polsko-rosyjskiej 1792 roku wsławił się jako dowódca w bitwie pod Dubienką. Po przystąpieniu króla Stanisława Augusta do Targowicy, podał się do dymisji. Jego moralny autorytet rósł, rewolucyjna Francja nadała mu tytuł honorowego obywatela. Kościuszko rozpoczął przygotowania do powstania, skupiając się na odpowiedniej organizacji wojskowej oraz szerzeniu propagandy wśród szlachty i chłopów. 24 marca 1794 roku ogłosił w Krakowie „Akt powstania”. Wygrał z armią rosyjską pod Racławicami. Chcąc pozyskać do powstania chłopów, wydał uniwersał połaniecki, który znosił poddaństwo osobiste i częściowo pańszczyznę. Przegrał pod Szczekocinami, odparł atak na Warszawę, w październiku poniósł klęskę pod Maciejowicami. Został zamknięty w petersburskiej Twierdzy Petropawłowskiej, gdzie był więziony w latach 1794–1796. Ułaskawiony przez cara Piotra I w zamian za podpisanie lojalki (na jej mocy amnestią zostali objęci Polacy uwięzieni po powstaniu). Po uwolnieniu przebywał na emigracji, w Stanach Zjednoczonych, następnie w Paryżu. Powoli wycofywał się z życia politycznego, odsuwał się od współpracy z Napoleonem Bonapartem, nie współdziałał także z carem Aleksandrem I. Był autorem, razem z Józefem Pawlikowskim, broszury „Czy Polacy mogą się wybić na niepodległość?”(1800), w której dowodził, że należy – bez oglądania się na pomoc z zewnątrz – samemu wywalczyć sobie niezawisłość. Zmarł w 1817 roku w Szwajcarii. W latach 1820–1823 usypano kopiec jego imienia pod Krakowem.