W czasie wojny pracował nad  projektem  Manhattan, czyli amerykańskim programem budowy bomby atomowej. Wycofał się z niego w 1944 roku, kiedy stało się jasne, że hitlerowskie Niemcy nie zdołają zbudować atomówki,  i że bomba może stać się bronią w przyszłej wojnie światowej i doprowadzić do totalnej zagłady całej ludzkości. Był pierwszą osobą w historii, która porzuciła pracę nad bronią atomową ze względów moralnych. Postanowił wtedy zająć się wykorzystaniem badań jądrowych w medycynie, dzięki czemu stał się jednym z pionierów medycyny fizycznej. Zamieszkał w Londynie, gdzie do emerytury pracował w Szpitalu św. Bartłomieja. Był głośnym krytykiem broni masowej zagłady i przekonywał, że nie powstrzyma ona innych posiadaczy tej broni a wyścig jądrowy może doprowadzić do końca świata.  W 1955 roku podpisał tzw. Manifest Russella-Einsteina, w którym najwybitniejsi przedstawiciele światowej nauki wzywali liderów politycznych do pokojowego wykorzystania osiągnięć współczesnej techniki. Dwa lata później wraz z angielskim filozofem Bertrandem Russelem doprowadził do utworzenia międzynarodowego ruchu pacyfistycznego uczonych działających na rzecz likwidacji broni masowej zagłady, zwanego od miejsca powstania Pugwash. Przez lata kierował pracami tego ruchu, który organizował coroczne spotkania najwybitniejszych naukowców oraz polityków z obu stron żelaznej kurtyny. Konferencje Pugwash odegrały znaczącą rolę w łagodzeniu zimnowojennych kryzysów i napięć politycznych.  W 1995 roku w 50. rocznicę zagłady Hiroszimy został uhonorowany wraz z ruchem Pugwash Pokojową Nagrodą Nobla „za wysiłki zmierzające do zmniejszenia roli broni nuklearnej w polityce międzynarodowej”.  Więcej informacji i materiałów o Józefie Rotblacie znajdziesz na dalszych stronach naszego serwisu.