Bellotti (Belloti, Belotty) Tomasz (I) († 1712), architekt, Włoch, syn Dominika, synowiec architekta Józefa Szymona, ur. ok. 1667 r. w Valsolda. Pojawia się w Warszawie w ostatnim dziesiątku lat XVII w. W l. 1702, 1703, 1708 miewał sprawy pieniężne ze stryjem i z architektem Karolem Ceronim, nie wskazujące jednak bezpośrednio na stosunki wspólnej zawodowej pracy. W r. 1712 ukazuje się w aktach miejskich z tytułem królewskiego inspektora budowlanego (aedilis S. R. M-tis). Gdy wówczas sporządzał testament, był, jak zaznaczono, dotknięty chorobą, oszpecającą prawy policzek. Zapisał całe swe mienie superjorowi teatynów Kajetanowi Bellavitiemu i architektowi Józefowi Pioli, wyjąwszy drobne pieniężne legaty dla rodzeństwa i stryjecznego brata. Zmarł w Warszawie 4 VIII 1712, został pochowany u teatynów.
O jego działalności jako architekta głosi blacha wotywna ze srebra, przechowywana do r. 1915 w kościele w Rokitnie pod Warszawą, zawierająca jego wizerunek profilowy w klęczącej modlitewnej pozie (odlew gipsowy samej osoby w Muzeum Narodowem w Warszawie). Wedle miejscowych wspomnień tablica ta została wówczas zabrana przez jednego z kwaterujących niemieckich wojskowych. Słowa: »Ia Grzesnik Tomasz Bellotty doznawszy Łasky Naswientszy Panny chorujonc w Wielky Polscze y tu takze bendonc direktorem Fabriky kosćoła Rokitnickego To Votum Ofiaruie d. 2 July 1707« – pozwalają się domyślać, że B. przebywał przed wymienioną datą w Wielkopolsce prawdopodobnie w związku z zawodowemi pracami, następnie – że kościół w Rokitnie, zaczęty w r. 1701, zapewne twór B-go a nietylko przedmiot jego wykonywania, urósł już w r. 1707. W r. 1709 roboty niemal utknęły, a wznowione energiczniej przed r. 1797 (konsekracja), doprowadziły kościół prawdopodobnie do tej postaci, w jakiej go widać na obrazie J. Owidzkiego na probostwie w Rokitnie, tj. bez wież i bez zewnętrznej wyprawy. Monumentalnością założenia, która dotrwała w istotnych częściach budowli, mimo obrócenia jej w ruinę przez ostrzeliwanie wojenne w r. 1915, wykazał jej twórca nieprzeciętny talent.
Arch. Głów. w W. (Akta radz. Warsz. 54, f. 61, 71–72, 74, 376, 56, f. 628v, 57, f. 347v, 353v); Arch. paraf. Archikat. warsz. (Cat. mort., 1711–1752, s. 4); W. enc. il.; »Przegląd katolicki«, W. 1893, s. 700 (ks. R. F.[ilochowski]); 1898, s. 396, 430, 475 (ks. E. Gumowski); Hintz J., Szkice archit. kraj. dzieł sztuki, W. 1899, s. 21–22 i tabl. XXVI–XXVII (zdjęcie i projekt uzupełnień, wykonanych przez architekta K. Wojciechowskiego i istniejących w latach 1884–1915, następnie po zniszczeniu odbudowanych).
Zygmunt Batowski