Barącz Tadeusz (1849–1905) artysta, rzeźbiarz, pochodzący z ormiańsko-polskiej rodziny, brat Erazma i Romana, urodził się we Lwowie 24 III 1849. W l. 1860–1864 kształcił się w szkole kadeckiej w Hainburgu, a potem ukończył szkołę realną we Lwowie. Studja artystyczne odbywał w l. 1868/69 w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Wł. Łuszczkiewicza i Henryka Kossowskiego, od października 1869 do lipca 1871 w Monachjum u prof. Wiedmanna. W drugim roku studjów monachijskich został odznaczony medalem srebrnym za kompozycję pt. Wojna według własnych słów: »cokolwiek na sposób Grottgera«. Wykonał podówczas także popiersia Libelta i Ryszarda Wagnera, uważane w Niemczech za bardzo udatne. Z tego też czasu pochodzi kompozycja Anioła upadłego, Niewola, Obrona Sztandaru, symbol łączności narodowej (z r. 1871).
Lata 1872/75 przebył we Włoszech, głównie we Florencji. Wykonał tam w marmurze pełną wdzięku grupę, Wenus i Amor (zniszczona w pożarze muzeum w Cambridge-Springs), i wiele popiersi, jak: Teofila Lenartowicza, Tarasa Szewczenki, p. Sulimirskiej, pomnik Rudzkiego na cmentarzu w San Miniato, Bolesław Krzywousty napadnięty przez pomorzan itd. Powróciwszy do Lwowa, otworzył pracownię, przez którą przewijał się cały świat kulturalny lwowski, pociągnięty entuzjazmem artysty dla sztuki i jego humorem. W tym czasie wyrzeźbił m. i. popiersia ks. Leona Sapiehy, Jana Nep. Kamieńskiego dla teatru lwowskiego, hr. Aleksandra Fredry i medaljony Ksawerego Liskego, Henryka Rodakowskiego, Franciszka Tepy, Henryka Siemiradzkiego (1877), rodziców artysty (te ostatnie z marmuru), Goszczyńskiego i i. Wykonał też szereg nagrobków, m. i. Henryka Schmitta, arcybiskupa Wierzchlejskiego w katedrze lwowskiej, itd. Z pomników podówczas w tym mniejwięcej czasie wykonanych wymienić możemy: króla Jana III z bronzowym medaljonem w Kałuszu, Chrzanowskiej Zofji w Trembowli, pomnik Mickiewicza w Truskawcu i biust wieszcza dla Karlovych Varów. Jego dłóta są również figury dekoracyjne na kilku budynkach lwowskich i teatrze miejskim. W r. 1891 zdobył na wystawie międzynarodowej w Berlinie zaszczytną wzmiankę, za charakterystyczną głowę starca. Życie i pracę we Lwowie przerywał chwilowemi wyjazdami zagranicę i kilkoletnim pobytem w Chicago gdzie na konkursie, na pomnik Kościuszki (około 1892) otrzymał pierwszą nagrodę. W r. 1891 wykonał kamienny pomnik Sobieskiego dla Strzelnicy we Lwowie. Na konkursie na pomnik Mickiewicza w Krakowie otrzymał drugą nagrodę. W r. 1897 był w Wiedniu, jak świadczy korespondencja, i czuwał nad odlewem pomnika konnego króla Jana III, który ofiarował Lwowowi. Pomnik ten na Wałach Hetmańskich należy do najlepszych prac artysty. W r. 1895 wraz z inż. Ostaszewskim sprowadził prochy Ordona i wybudował mu pomnik na cmentarzu Łyczakowskim.
Ostatnią pracą jego był projekt pomnika Kościuszki we Lwowie, alegoryczna grupa 3 Maja, i projekt pomnika Aleksandra Fredry. Zmarł 12 III 1905. Jako artysta wypowiedział się bardzo wszechstronnie. Jeśli miał niektóre dzieła mniej dociągnięte, to naogół był artystą tęgim i wszechstronnym, podejmował trudne rzeźbiarskie dzieła, jak pomnik konny Sobieskiego. Obok portretów pozostawił wiele kompozycyj, tak realistycznych, jak i alegorycznych, m. i. ciekawe studja zwierzęce. Posługiwał się przytem gliną, gipsem, bronzem i marmurem, w którym wykuwał pełne giętkości i wdzięku, wypieszczone postacie kobiece (Pocałunek Amora, Poszept miłosny itd.). Stwarzał też i rzeczy o mocnym rzucie i zdecydowanym, tęgim modelunku, jak niektóre typy męskie. Władał również biegle pędzlem, malując niejednokrotnie to, co modelował.
Prace B-cza rozsiane po świecie, znajdują się również w muzeach ks. Lubomirskich we Lwowie, w Tow. Przyjaciół Nauk w Poznaniu i w Muzeum Narodowem w Krakowie (głównie w oddziale Barącza Erazma, brata artysty).
Archiwum Instytutu Technicznego w Kr. (obecnie w Szkole Przemysłowej); Protokoły uczniów Szkoły Sztuk Piękn. z r. 1868/69; Zapiski i listy rodzinne; »Gazeta Lwow.« 1905, nr 59; »Czas« 1905, nr 61; »Kłosy« 1871, I 332, 1872, II 425; »Tyg. Il.« 1870, II 215, 1873, II 113, 1874, I 412, 1878, 137, 1896, I 96, 1899, I 44, 1905, I 265; II. Katalog Obrazów i Rzeźb Muz. Nar. w Kr. i Katalog oddziału im. Erazma Barącza 1923; Katalog pierwszej wystawy sztuki polskiej w Kr. 1887; Świeykowski E., Pamiętnik Tow. Przyj. Sztuk Pięk. w Kr. 1854–1904; Enc. Org.; Internazionale Kunstausstellung… veranstaltet v. Verein Berliner Künstler, 1891; Katalog pośmiertnej wystawy prac Tadeusza B., Lw. 1905.
Helena d’Abancourt