Kner Rudolf (1810–1869), zoolog, profesor uniwersytetu we Lwowie, Austriak. Ur. 24 VIII w Linzu, był synem urzędnika państwowego. Do gimnazjum uczęszczał w Linzu i w Kremsmünster, gdzie w r. 1828 zdał maturę. W l. 1828–35 studiował na życzenie ojca medycynę we Wiedniu i skończył ją podwójnym doktoratem z medycyny i chirurgii. Zainteresowanie przyrodą przejawiał jednak od dzieciństwa, a rozwijali je w nim stryj, radca górniczy, ofiarodawca bogatego zbioru minerałów, oraz entomolodzy F. Duftschmid oraz bracia B. i K. Bischoff, przyjaciele ojca. W l. 1835–41, praktykując jako sekundariusz w szpitalu powszechnym w Wiedniu, przyjął K. równocześnie posadę praktykanta w cesarskim gabinecie przyrodniczym. Pod kierunkiem J. J. Heckla wyspecjalizował się w ichtiologii i ze wspólnej z nim podróży (1840) do Dalmacji przywiózł wiele odkrytych przez siebie i nieznanych ryb. W l. 1841–9 był profesorem historii naturalnej oraz rolnictwa na uniwersytecie we Lwowie, w l. 1849–69 profesorem zoologii Uniw. Wiedeńskiego. W r. 1852 odbył podróż geologiczną do Istrii i wysp Cherso i Osero. W l. 1863 i 1867 odbył podróże zoologiczne, głównie ichtiologiczne do północnych Niemiec, Danii i Skandynawii. Był członkiem zwykłym i honorowym wielu towarzystw naukowych oraz Akademii Nauk w Wiedniu. K. był głównie zoologiem i paleontologiem, mniej geologiem. W dziedzinie ichtiologii zdobył europejską sławę; uznano go za najlepszego eksperta w zakresie klasyfikacji ryb dzięki pracy Die Süsswasserfische der oesterreichischen Monarchie (Lipsk 1858) oraz dzięki opracowaniu zebranych przez G. Nattetera ryb Brazylii (Ichtiologische Beiträge, Wiedeń 1855, 1857). Opublikował ok. 20 prac o rybach sam lub wspólnie z J. Hecklem i K. Steindachnerem. Napisał też podręcznik Lehrbuch der Zoologie (Wiedeń 1849, 1855, 1862).
Zainteresowania paleontologiczne rozwinęły się u K-a w okresie lwowskim i jego sześć prac z tego zakresu powstało w tym właśnie czasie. Do najwybitniejszych z nich należały prace o pochodzących z syluru i dewonu ostrakodermach, łączonych za jego czasów z rybami pancernymi oraz o różnych skamienielinach kredowych Galicji wschodniej. W pracy Versteinerungen des Kreidemergels von Lemberg und seiner Umgebung (Naturwiss. Abhg Bd 3 Abt. 2, 1850), dokonał podsumowania stanu polskiej paleontologii w oparciu o prace Pusza-Koreńskiego, Zejsznera i A. Altha; w pracy Neue Beiträge zur Kenntniss der Kreideversteinerungen von Ostgalizien (Wiedeń 1852) zestawił materiał własny i polskich współpracowników z okolic Lwowa, Brodów, Nagórzan i Mikuliniec, sporządził tablice porównawcze form własnych (na 159 form wprowadził przeszło 40 swoich) i współczesnych mu badaczy tego rejonu: H. Geinitza i A. Altha. Na podstawie tych prac i na życzenie ministra oświaty L. Thuna napisał bardzo ceniony podręcznik Leitfaden zum Studium der Geologie mit Inbegriff der Paleontologie (Wiedeń 1851, 1855). Obok wielu prac przyrodniczych, ogłaszanych oddzielnie i w czasopismach „Haindingers Naturwissenschaftliche Abhandlungen” oraz w publikacjach wiedeńskiej Akademii Nauk, K. pisywał też i dla czasopism medycznych: „Zeitschrift der k.k. Gesellschaft der Aerzte in Wien” i w „Medizinische Jahrbücher des Österreichischen Kaiserstaates”.
We Lwowie dał się K. poznać nie tylko jako znakomity przyrodnik i reorganizator gabinetu przyrodniczego na uniwersytecie, ale także jako energiczny i sumienny profesor rolnictwa, czym korzystnie różnił się od słabych poprzedników, szczególnie D. Columbusa. Podniósł znacznie poziom wykładów, zreformował i powiększył muzeum rolnictwa, potrafił zgrupować koło siebie około 50 studentów rocznie, brał żywy udział w organizowaniu przez L. Sapiehę Galicyjskiego Tow. Gospodarskiego i wchodził w skład jego zarządu, a w l. 1844–9 wygłaszał też na jego posiedzeniach okolicznościowe referaty. K. próbował ożywić zamiłowanie do przyrody w środowisku lwowskim, przez kilka lat bezskutecznie zabiegał o uzyskanie koncesji na prowadzenie czasopisma przyrodniczo-rolniczego we Lwowie. Interesował się też zwierzyńcem i zbiorami owadów K. Pietruskiego w Podhorcach. Po odejściu K-a do Wiednia wykłady rolnictwa na Uniw. Lwow. zostały przerwane, muzeum rolnictwa przekazane Politechnice Lwowskiej, a potem powstałej w r. 1856 Szkole Rolniczej w Dublanach. K. zmarł 27 X 1869 r. koło Gutenstein.
Estreicher; Grande Enc.; Meyers grosses Konversations-Lexikon, Leipzig 1905 XI 170; W. Enc. Ilustr.; Allg. Dt. Biogr.; Oesterr. Biogr. Lexikon; Wurzbach, Biogr. Lexikon, (tu wykaz prac); – Bieda F., Historia paleontologii w Polsce, Kr. 1948 s. 30; Fedorowicz Z., Zarys historii zoologii, W. 1962 s. 166; Finkel L., Starzyński S., Historia Uniwersytetu Lwowskiego, Lw. 1894 I 239.
Stanisław Brzozowski