Biogram Postaci z tego okresu

Piotr Modrak  

 
 
Biogram został opublikowany w 1976 r. w XXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Modrak Piotr (1886–1948), inżynier elektryk i teletechnik, pedagog, dyrektor Urzędu Telekomunikacyjnego w Warszawie. Ur. 13 X w Kompinie (woj. skierniewickie) w rodzinie chłopskiej, był synem Grzegorza i Jadwigi z Kucharskich. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Kompinie, a po ukończeniu w r. 1904 Seminarium Nauczycielskiego w Siennicy pod Mińskiem Mazowieckim został nauczycielem ludowym w łowickiej wsi Bartniki. Po dwóch latach przeniósł się do Warszawy. Był działaczem Polskiego Związku Ludowego (PZL) i aresztowany został 25 V 1907, wraz z innymi członkami redakcji „Zagonu” (organu PZL), pod zarzutem fabrykowania fałszywych paszportów. Po 19 miesiącach więzienia, najpierw na Pawiaku, potem w Modlinie, M. zakuty w kajdany wywieziony został na Sybir nad Lenę. Zbiegł stamtąd przez Japonię do Australii (stan Queensland). Początkowo pracował tam jako robotnik na plantacjach trzciny cukrowej i przy wyrębie drzew. W r. 1910 zdał egzamin maturalny w Brisbane, po czym, nie zaprzestając pracy zarobkowej, studiował na wydziale przyrodniczym tamtejszego uniwersytetu i uzyskał w r. 1913 stopień «bachelor of science» z fizyki. W r. n. został nauczycielem w szkole technicznej w Ipswich pod Brisbane, gdzie na wieczorowym kursie politechnicznym wykładał fizykę i mechanikę na poziomie uniwersyteckim. Jednocześnie studiował na wydziale technicznym uniwersytetu w Brisbane, gdzie jako pierwszy Polak uzyskał w r. 1917 stopień «bachelor of mechanical and electrical engineering» z odznaczeniem, a następnie do r. 1919 był tam asystentem w katedrze mechaniki i elektrotechniki. Później pracował w Departamencie Górnictwa stanu Queensland przy modernizacji, mechanizacji i elektryfikacji kopalń. W l. 1916–18 był czynny w stanowym Komitecie Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce.

Na początku 1921 r. M. powrócił do kraju i pracował najpierw przy projektowaniu i budowie, a od r. 1923 jako organizator i kierownik radiotelegraficznej stacji transatlantyckiej w Babicach pod Warszawą. Wiedzę radiotechniczną pogłębił na rocznych studiach w amerykańskim uniwersytecie Harvarda, gdzie w r. 1929 uzyskał stopień «master of science». Po powrocie do Warszawy był w l. 1930–2 dyrektorem Państwowej Wytwórni Aparatów Telegraficznych i Telefonicznych, która w tym czasie, po włączeniu Państwowej Wytwórni Łączności, przekształciła się w Państwowe Zakłady Tele- i Radiotechniczne. Następnie pracował jako inspektor w Min. Poczt i Telegrafów, a 1 IX 1933 został dyrektorem nowo utworzonego Urzędu Telekomunikacyjnego w Warszawie, największej i najnowocześniejszej tego rodzaju placówki w kraju, dysponującej m. in. centralnym biurem operacyjnym dla kontynentalnej i zamorskiej łączności radiotelegraficznej. Prócz tego w l. 1933–9 przeprowadził M. w Państwowym Instytucie Telekomunikacyjnym pierwsze w Polsce badania nad własnościami piezoelektrycznymi kwarcu i turmalinu pochodzenia krajowego, wygłosił na ten temat kilka odczytów i opublikował kilka prac (w: „The Wireless Engineer” 1937, 1938). Od r. 1933 był M. wykładowcą w Państwowej Szkole Teletechnicznej.

Podczas wojny 1939–44 M. uczył w Państwowej Szkole Elektrycznej II stopnia, był projektantem w biurze technicznym Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie, prowadził prace doradcze i nadzorcze przy elektryfikacji gospodarstw rolnych w woj. warszawskim, a także pracował w spółdzielni pracy «Technika». W końcu lipca 1944 M. wyjechał do Nowej Wsi pod Warszawą, potem do Płaskocina pod Łowiczem, gdzie zajmował się elektryfikacją okolicznych wsi. W r. 1945 został dyrektorem Okręgu Poczt i Telegrafów w Warszawie; przyczynił się do odbudowy i uruchomienia zniszczonych urządzeń i sieci stołecznej telekomunikacji. Uczył także w Państwowym Liceum Telekomunikacyjnym i na dwuletnim Kursie Teletechnicznym; ponadto prowadził w l. 1945–8 wykłady i ćwiczenia zlecone na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej z oscylatorów piezoelektrycznych i w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego z elektryczności w rolnictwie. Od lat trzydziestych brał czynny udział w pracach Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP), gdzie należał do Sekcji Radiotechnicznej i Komisji Teletechnicznej, a także był aż do śmierci przewodniczącym Komisji Materiałów Instalacyjnych Centralnej Komisji Normalizacji Elektrotechnicznej i współautorem kilku norm w tym zakresie. Współpracował też z Radą Teletechniczną przy ministrze poczt i telegrafów przy opracowywaniu przepisów i norm telekomunikacyjnych. Ogłosił wiele artykułów fachowych na łamach czasopism elektro- i teletechnicznych (najwięcej w „Przeglądzie Teletechnicznym”). Propagował elektryfikację, radiofonizację i telefonizację wsi. Za prace badawcze i pedagogiczne uzyskał w r. 1947 tytuł «master of engineering» w uniwersytecie w Brisbane. Spostrzeżenia w Australii opisał w przeznaczonej dla młodzieży książce W krainie kangura (W. 1936 i 1947). Został odznaczony Krzyżami Kawalerskim i Oficerskim Orderu Polonia Restituta, Złotym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Wolności i Zwycięstwa. Zmarł nagle 21 V 1948 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 211-6).

Z pierwszego małżeństwa z Anną Gayer, zawartego w r. 1937, pozostawił M. jedynego syna Piotra (ur. 1939), fizyka. Po jej śmierci ożenił się w r. 1945 z Ireną Bóbr (1889–1959), fizykiem, docentem w Zakładzie Geofizyki PAN, która była członkiem zarządu Polskiego Tow. Fizycznego, współzałożycielem i ostatnio prezesem Polskiego Tow. Geofizyków, organizatorem i od założenia w r. 1938 kierownikiem Obserwatorium Sejsmologicznego, nazwanego później jej imieniem, członkiem Europejskiej Komisji Międzynarodowej Asocjacji Sejsmologii i Fizyki wnętrza Ziemi, autorem wielu publikacji, m. in. opisu wyników badań Obserwatorium Sejsmologicznego w Warszawie za l. 1940–9, opublikowanego w „Księdze pamiątkowej ku czci prof. K. Bohdanowicza”.

 

Bibliografia retrospektywna polskiego piśmiennictwa technicznego 1945–1949, W. 1950; Przewodnik bibliograficzny 1948 poz. 350; Przewodnik literacki i naukowy 1948 nr 1 s. 54; Spis inżynierów elektryków polskich, W. 1936; Wykaz osobowy komisyj Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, W. 1947 s. 58; – Cała Warszawa, W. 1930 s. 19; Historia elektryki polskiej, W. 1974 I, III; Historia SEP 1919–1959, W. 1959; Klimek K., Powązki, W. 1948 s. 62; Maj K., Tło historyczne i społeczne ruchu nauczycielskiego w Polsce, W.1947 s. 20, 21; Miszczak S., Historia radiofonii i telewizji w Polsce, W. 1972 (fot.); – Informator o władzach i organach SEP, W. 1939 s. 11, 23, 82, 124, 149; Monitor Pol. 1933 nr 200 poz. 232, 1931 nr 241 s. 2–3; Nowicki Z., Kartki z dziejów ruchu nauczycielskiego w Polsce, W. 1937 s. 53, 54, 57; Politechnika Warszawska, Spis wykładów i skład osobowy 1945/6–1947/8; Rocznik polityczny i gospodarczy, W. 1933 s. 258; Spis telefonów służbowych znajdujących się w Min. Poczt i Telegrafów i Dyrekcji Okręgowej Poczt i Telegrafów oraz w podległych im urzędach i instytucjach na terenie Warszawy, wg stanu z dn. 1 IV 1936, s. 25; – Kalendarzyk na 1935 r. SEP, W. 1935 s. 9, 21, 77; „Komunard” 1974 nr 5 s. 2, nr 6 s. 1; „Przegl. Elektrotechn.” 1946 nr 3 s. VI, nr 1 s. 32, 1947 s. 25, 32, 384, 1948 s. 72, 158, 161; „Przegl. Techn.” 1932 s. 380; „Przegl. Telekomunikacyjny” 1939 s. 186, 1948 s. 228 (życiorys, fot.), 1973 s. 204 (życiorys, fot.); „Przegl. Teletechn.” 1931 s. 57, 58, 232; „Przegl. Radiotechn.” 1931 s. 96, 1935 s. 47, 88; „Tyg. Pol.” (Melbourne) 1971 nr z 23 X (wspomnienie); „Życie Warsz.” 1948 nr 142, 143 (nekrolog); – AGAD: sygn. 7804, 7850 (akta prokuratora Warsz. Izby Śledczej o więzieniu P. Modraka w l. 1907–8 w warszawskim więzieniu śledczym); – Bibliogr. do Ireny Bóbr-Modrak: Bibliografia Warszawy. Druki zwarte, Wr. 1958; – Istorija jestestvoznanija v Rossii, Moskva 1960 II 494; – „Acta Geophysica Polonica” 1959 nr 2 s. 189–91 (życiorys, fot.); „Przegl. Geofizyczny” 1959 nr 2 s. 141 (życiorys); „Życie Warsz.” 1959 nr 57 (nekrolog); – Informacje syna Piotra.

Jerzy Kubiatowski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Eleonora Reicher

1884-09-29 - 1973-03-12
lekarz
 

Henryk Kuna

listopad 1879 - 1945-12-17
rzeźbiarz
 

Antoni Remiszewski

1883-08-11 - 1948-03-08
nauczyciel
 

Tadeusz Kryspin Jackowski

1859-10-25 - 1924-05-26
ziemianin
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

August Hlond

1881-07-05 - 1948-09-22
prymas Polski
 

Helena Grossówna

1904-11-25 - 1994-07-01
aktorka filmowa
 

Antoni Kamieński

1878-06-13 - 1944
polityk
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.