Biogram Postaci z tego okresu
 Oskar Michejda     

Oskar Michejda  

 
 
Biogram został opublikowany w 1975 r. w XX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.


 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Michejda Oskar (1885–1966), pastor ewangelicki, superintendent Kościoła ewangelicko-augsburskiego na Śląsku w Czechosłowacji i senior diecezji cieszyńskiej, działacz narodowy. Ur. 6 II w Bystrzycy na Śląsku Cieszyńskim, był synem tamtejszego pastora Karola i Marii z Scholtisów, bratem Kornela (zob.), bratankiem Franciszka (zob.), Jana (zob.) i Jerzego (zob.). Gimnazjum polskie w Cieszynie ukończył w r. 1904, następnie studiował teologię ewangelicką w Wiedniu, Halle i Berlinie (w Berlinie bywał m. in. na wykładach Aleksandra Brücknera). Ordynowany na pastora 2 II 1909, był początkowo wikarym senioralnym w Skoczowie. W r. 1909 został wybrany pastorem zboru ewangelickiego w Jaworzu (w pow. bielsko-bialskim), a choć wybory przeprowadzone były prawidłowo, wybór jego (za sprawą władz kościelnych miejscowych wrogo względem polskości i Michejdów nastawionych) nie został przez Najwyższą Radę Kościelną w Wiedniu zatwierdzony. Nie mogąc podjąć pracy w Jaworzu, został w r. 1910 wikarym u boku swego ojca w Bystrzycy, a w l. 1912–19 był tam drugim pastorem. W r. 1919 po śmierci księdza Józefa Pindóra wybrany został pastorem zboru w Trzyńcu i stanowisko to zajmował aż do wybuchu drugiej wojny światowej. Po podziale Śląska Cieszyńskiego między Polskę i Czechosłowację w r. 1920 należał M. do najwybitniejszych działaczy polskich po stronie czechosłowackiej. Założył tam Tow. Ewangelickie Oświaty Ludowej i był jego prezesem, powołał do życia i redagował w l. 1925–38 polski tygodnik dla ludności ewangelickiej „Ewangelik”, należał do zarządu głównego Macierzy Szkolnej w Czechosłowacji i innych towarzystw. Wybrany 4 XII 1927 zwierzchnikiem Kościoła ewangelicko-augsburskiego na Śląsku w Czechosłowacji, piastował godność superintendenta tego Kościoła. Po przejęciu Zaolzia przez Polskę w r. 1938 wojewoda M. Grażyński proponował M-dzie (listem z 15 VI 1939) stanowisko pastora w Katowicach i zwierzchnictwo nad Kościołem ewangelickim na Górnym Śląsku, Do objęcia proponowanych stanowisk nie doszło z uwagi na wybuch drugiej wojny światowej. W r. 1935 zorganizował zjazd rodziny Michejdów, w którym wzięło udział ponad stu jej przedstawicieli.
Wojna zastała M-ę w Trzyńcu, gdzie okupacyjne władze niemieckie natychmiast zawiesiły go w wykonywaniu czynności duszpasterskich, a wiosną 1940 aresztowały i wysłały do obozu koncentracyjnego. Jako więzień z nrem 6869 znalazł się 28 IV 1940 w Dachau, skąd 5 VI t. r. przeniesiono go do obozu w Mauthausen-Gusen. Dzięki staraniom żony zwolniono go z obozu w grudniu 1940. Mieszkał potem z żoną do końca wojny na wsi, w Górnej Lesznej (w pow. cieszyńskim), korzystając z gościnności rolnika Kłody. Po wojnie nie mógł w r. 1945 wrócić na swoje dawniejsze stanowisko w Trzyńcu, bo nie zgodziły się na to lokalne władze czechosłowackie. Osiadł jako pastor w Cieszynie (po stronie polskiej). Z prac na nowej placówce na uwagę zasługuje przede wszystkim przygotowany przez niego jubileusz 250-lecia Kościoła ewangelickiego w Cieszynie (1709–1959), przeprowadzenie gruntowego remontu zabytkowej świątyni cieszyńskiej, której dzieje przedstawił M. w artykułach drukowanych głównie w „Kalendarzach Ewangelickich”. Jubileusz dzięki wysiłkom M-y stał się świętem Kościoła ewangelickiego w Polsce. W latach powojennych pełnił też obowiązki konseniora, potem seniora diecezji cieszyńskiej. W pierwszych latach powojennych był radnym Miejskiej Rady Narodowej w Cieszynie. W grudniu 1959 bawił w Londynie, by odwiedzić tamtejszy polski zbór ewangelicki. W r. 1964 przeszedł w stan spoczynku.
M. był wybitnym kaznodzieją, starannie przygotowującym swoje kazania. Ogłosił ich sporo drukiem w polskiej prasie ewangelickiej („Poseł Ewangelicki”, „Ewangelik”), ale Postylli swojej, którą w całości przygotował do druku, nie udało mu się wydać. Wydał jedynie dwa mniejsze zbiory swoich kazań: U studni Jakubowej (Czeski Cieszyn 1929) i Modlitwa Pańska (W. 1957). Z innych jego prac na uwagę zasługuje przekład „Rozprawy o wolności chrześcijanina” M. Lutra (Cieszyn 1917). W trosce o nauczanie religii w szkołach na Śląsku czechosłowackim wydał Podręcznik do nauki konfirmacji (Cieszyn 1921, cztery wydania, ostatnie: W. 1956), którego przekład czeski ukazał się w r. 1937; wydał też Dzieje Kościoła chrześcijańskiego ze szczególnym uwzględnieniem Kościoła ewangelickiego (Cieszyn 1930, przekład czeski 1931) oraz Zbiór pieśni kościelnych do użytku szkolnego (Czeski Cieszyn 1931). W jego opracowaniu wyszła część I „Pamiętnika” księdza Jana Pindóra (Czeski Cieszyn 1932), a dla „Kalendarza Ewangelickiego” (1932) opracował „Pamiętnik pierwszego pastora cieszyńskiego” Jana Muthmana (z pierwszej połowy XVIII w.). Opracował także szereg biografii (np. Jan Buzek, Marcin Haase, Jerzy Klus, Karol Kotschy, Franciszek Michejda, Paweł Nikodem, Jan Pindór, Jan Stonawski, Jan Wantuła) oraz dłuższą pracę o T. K. Haasem (pt. Kapłan czy polityk, „Ewangelik” 1933 nr 30–42, 44–51, 1934 nr 1–11), opartą o własne wspomnienia. W rękopisach prócz Postylli zostawił wiele innych swoich kazań oraz kilka przekładów. Interesował się historią i pod koniec życia był czynnym członkiem Polskiego Tow. Historycznego. Był także miłośnikiem książek, których sporą ilość przekazał do zabytkowej biblioteki w kościele ewangelickim w Cieszynie. Zmarł 19 II 1966 w Cieszynie, pochowany został uroczyście na tamtejszym cmentarzu.
Żonaty z Paulą Gryczówną, pozostawił dwie córki: Annę (zamężna Brukowa, zm. 1939) i Zofię (zamężna Lipowczanowa), oraz dwóch synów: Adama (1916–1961), pediatrę, profesora Akad. Med. we Wrocławiu, i Oskara, doktora inżyniera (był wykładowcą Politechniki w Częstochowie, następnie w Chartumie, skąd wyemigrował  do Kanady).
 
Portret w: „Nasz Kalendarz Ewang.” 1935 s. 74;  Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Kneifel E., Die Pastoren der Evangelisch-Augsburgischen Kirche in Polen, Eging (Niederbayern) [1968] s. 232; – 25-lecie duszpasterstwa O. M-y, „Ewangelik” 1934 nr 6 (podob.); Obchód urodzin O. M-y, tamże 1935 nr 6 i 8; – „Jednota” 1966 nr 4, 1967 nr 3; „Kalendarz Ewang.” 1955 s. 148–50 (podob.), 1960 s. 54–6 (podob.), 1967 s. 93–4 (podob.); „Kalendarz Ewang.” (Czeski Cieszyn) 1967 s. 65–7 (podob.); „Przyjaciel Ludu” 1966 nr 3, 4; „Zwiastun” 1966 nr 8.
Ludwik Brożek

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Wacław Staniszewski

1886-01-07 - 1941-12-21
ekonomista
 

Adam Tymoteusz Piotrowski

1867-01-24 - 1935-04-24
ginekolog
 

Franciszek Ludwik Neugebauer

1856-04-13 - 1914-11-13
lekarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Bruno Schulz

1892-07-12 - 1942-11-19
pisarz
 
 

Marian Leon Fulman

1864-03-27 - 1945-12-18
biskup lubelski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.