Baruch Maksymiljan (1861–1933), historyk. Urodził się w Pabjanicach 19 VIII. Wykształcenie średnie otrzymał w gimnazjum w Piotrkowie, na Uniwersytecie Warszawskim studjował zrazu medycynę, później prawo, które ukończył w r. 1887. Po odbyciu aplikacji przy Sądzie Okręgowym Piotrkowskim pracował w zawodzie obrończym jako adwokat przysięgły zrazu w Łodzi, a od r. 1896 w Warszawie. Wytrawny, zrównoważony prawnik, miał przecież B. pozatem szersze aspiracje społeczne i naukowe. Od 1886 zaczął ogłaszać swe prace, potem czynny był w T-wie Prawniczem i T-wie Miłośników Historji w Warszawie (od 1906). W tem ostatniem w l. 1915–1918 kierował pracami nad bibljografją historji W-wy, współdziałał przy organizowaniu wystaw historycznych, wygłaszał odczyty, był członkiem Zarządu, skarbnikiem i bibljotekarzem. Przez rok 1916 był kierownikiem Archiwum Akt Dawnych w Warszawie. We wrześniu 1917 został sędzią Sądu Okręgowego, który to urząd złożył w październiku 1921 r. spowodu złego stanu zdrowia i dla kuracji osiadł na stałe w Nizzy. Mimo cierpień fizycznych nie przestał być czynny i pracować naukowo. W Nizzy w Kole Polskiem pracował jako członek Zarządu, wygłaszał odczyty. Wiedziony tęsknotą do kraju, mimo trudności, jaką mu sprawiała podróż, przybywał do Polski kilka razy (1925, 1928 i 1929), prowadził studja w archiwach i bibljotekach, wygłaszał odczyty w Warszawie i Pabjanicach. Zmarł w Nizzy 28 VII 1933.
Ogłosił około 30 prac naukowych, dotyczących przedewszystkiem dziejów miast i miasteczek w Polsce, a w związku z tem dziejów gospodarczo-społecznych. Na czoło prac jego wysunąć należy studja nad przeszłością »regjonu« łódzkiego (Pabjanice, Rzgów, Łódź, Tuszyn), a wśród nich przedewszystkiem monografję źródłową: Pabjanice, Rzgów i wsie okoliczne. Monografia historyczna dawnych dóbr kapitały krakowskiej w Sieradzkiem i Łęczyckiem (Cz. I, W. 1903, s. 362, cz. II, Pabjanice 1930, s. 130). W uznaniu zasług, położonych przez B-a dla Pabjanic, zarząd tego miasta nazwał w r. 1926 jedną z ulic jego imieniem. Kilka prac poświęcił B. dziejom Łodzi: Łódź i dobra łódzkie w XVI w., Najdawniejsze dwa dokumenty historyczne o Łodzi, Nazwa Łodzi, Materjały historyczne do dziejów Tuszyna, Bibljografją druków łódzkich 1884–1892. Następnie zajmował się B. wydatnie historją Warszawy i jej rodów mieszczańskich. Owocem tych zamiłowań były monografję: Baryczkowie, dzieje rodu patrycjuszowskiego Starej Warszawy (1914), Ród Fukierów (1922), Kamienica ks. Mazowieckich (1928 wspólnie z Jar. Wojciechowskim), Dawne mury warowne miasta Starej Warszawy (1929), Warszawa za Książąt Mazowieckich i Jagiellonów, Podziemia Starej Warszawy, Pierwszy most w Warszawie. Osobno wymienić trzeba prace z zakresu archeologji: Boże stopki, archeologia i folklor kamieni z wyżłobionemi śladami stóp (1907). B. wydatnie współpracował w zbieraniu materjałów do wydanego przez J. K. Kochanowskiego »Codex diplomaticus et commemorationum Masoviae Generalis« (1919). Jako sumienny o wzorowej metodyczności badacz B. powołany był w 1916 w uznaniu zasług na członka T-wa Naukowego Warsz.
Łopaciński W., Ś. p. Maks. Baruch, Wspomn. pośmiertne »Przegląd Histor.«, XXXII, z. 1, s. 307– 310.
Wincenty Łopaciński