Biogram Postaci z tego okresu

Leonard Solecki  

 
 
1842-01-04 - 1915-06-28
Biogram został opublikowany w latach 2000-2001 w XL tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Solecki Leonard (1842–1915), ksiądz, wydawca, działacz ruchu muzycznego w Galicji. Ur. 4 I w Chlebowicach Wielkich w Rzeszowskiem, był synem Leonarda (zm. 1849), zubożałego szlachcica, i Marii z Ostrowskich, stryjecznym bratem bpa przemyskiego, Łukasza (zob.).

We Lwowie S. ukończył szkołę elementarną i małe seminarium. Tam też w l. 1855–62 uczęszczał do II Gimnazjum, a następnie do seminarium duchownego. W r. 1863 przystąpił do powstania; 2 VII t.r. wziął udział w bitwie pod Radziwiłłowem na Wołyniu. Być może już po kilku dniach wrócił do Lwowa, gdzie od 2. półr. zim. 1864 kontynuował naukę w seminarium duchownym. W r. 1867 przyjął S. święcenia kapłańskie. Przez pierwsze pół roku był wikarym w Kozowej (pow. brzeżański), a w l. 1868–74 – w Kąkolnikach (pow. rohatyński). Przeniesiony następnie jako wikariusz do katedry we Lwowie (1874) rozwinął działalność wydawniczą (muzyczną i religijną), społeczną i charytatywną. Wespół z Jadwigą z Zamoyskich Sapieżyną założył we Lwowie dom pracy dla ubogich, przyczynił się do ożywienia działalności Tow. św. Wincentego à Paulo. Objął kierownictwo Tow. św. Józefa z Arymatei, które udzielało bezpłatnych pogrzebów ubogim oraz działał w Stow. Katolickim Młodzieży Rękodzielniczej «Skała».

W czasie swego wikariatu w l. 1874–83, S. pisał, opracowywał i wydawał nakładem własnym we Lwowie broszury religijne (np. Historia cudownego obrazu w archikatedrze lwowskiej Najświętszej Panny Łaskawej…, Lw. 1876), różnego rodzaju modlitewniki, rozmyślania i podręczniki liturgiczne. W katedrze lwowskiej pełnił S. funkcję kantora, uczył też śpiewu gregoriańskiego w seminarium duchownym. Opracował Elementarz do nauczania w sposób praktyczny i przystępny śpiewu i teorii muzyki (Lw. 1876; trzy kolejne wydania tego podręcznika, polecanego do użytku szkolnego przez Radę Szkolną Krajową i Tow. Muzyczne, zostały szybko wyczerpane). Później, zachęcony sukcesem, przygotował Szkołę dla samouków na klawiaturowym instrumencie i śpiewu (Lw. 1883). W l. siedemdziesiątych ogłosił wiele śpiewników na użytek chórów parafialnych, m.in.: Śpiewy kościelne w nutach… (Lw. 1876), Zbiór (80) pieśni kościelnych… ([Lw.] 1876), Zbiór 32 łatwych i śpiewanych pieśni na 1 i 2 głosy, między tymi trzy Msze zastosowane do wydania Bordesego z towarzyszeniem organu lub fortepianu (Lw. 1876; Wyd. 2 poprawione i rozszerzone, cz. 1, Lw. 1882). Również nakładem własnym wydał Cantionale ecclesiasticum… (Campoduni 1878), w której oprócz śpiewów gregoriańskich znajdowały się hymny i nauka śpiewu greogriańskiego po polsku. Z myślą o uczniach szkół średnich opracował: Zbiór 100 pieśni kościelnych dla użytku młodzieży. Śpiewy kościelne w nutach… (Lw. 1876, do r. 1881 ukazało się osiem wydań). Dla ożywienia uczuć religijnych przygotował Szopkę, czyli Przedstawienie Jasełki w kolendach i obrazach scenicznych zestawione ze znanych kolend (Lw. 1876; kolejne wydania ukazały się pod nieco zmienionymi tytułami, Wyd. 5. pt. Jasełka. Oratorium ludowe do słów Soleckiego z muzyką Wilhelma Czerwińskiego, Kr. 1909 ). Początkowo przeznaczone tylko do śpiewu, później opracowane «wg sztuki dramatycznej», Jasełka były wystawiane z sukcesem nie tylko w galicyjskich szkołach parafialnych, ale i w teatrze lwowskim, a nawet w Petersburgu (w szkole przy kościele św. Katarzyny). W r. 1876 S. wydał we Lwowie pieśni świeckie: Zbiorek solów, duetów i kwartetów z akompaniamentem. Z dodatkiem kwartetów na głosy męskie oraz Zbiorek pieśni światowych w kwartetach. Aktywność S-ego w popularyzowaniu muzyki religijnej nie była jednak wsparta fachową wiedzą muzyczną, stąd też w jego zbiorach pieśni i utworów na organy znajdowały się usterki i błędy harmoniczne (K. Mrowiec ocenia je jako dyletanckie). Kilkakrotnie wyjeżdżał do Monachium i Mediolanu celem poznania tamtejszej muzyki kościelnej. Latem 1881 uczestniczył w pielgrzymce «słowiańskiej» do Rzymu.

Pod wpływem niemieckiego ruchu cecyliańskiego, S. stał się orędownikiem odnowy muzyki w Kościele katolickim (O muzyce kościelnej, „Przegl. Lwow.” 1877). W kwietniu 1881 zainicjował we Lwowie wydawanie pierwszego w Polsce czasopisma „Muzyka Kościelna Parafialna”, („Muz. Kośc.”), przeznaczonego dla duchowieństwa, organistów i miłośników muzyki liturgicznej. Przez pierwsze trzy lata (1881–3) był wydawcą, właścicielem i redaktorem, a także autorem ukazujących się w tym dwumiesięczniku tekstów. Jego nakładem ukazał się „Kalendarz wydawnictwa Muzyki Kościelnej Parafialnej na rok Pański 1882” (Lw. 1881) i na r. 1883 (Lw. 1882). S. szczególną uwagę zwracał na kształcenie organistów, w tej sprawie napisał artykuł O szkole organistów, („Muz. Kośc.” 1883 nr 7). Przyczynił się do założenia (1881) Tow. Wzajemnej Pomocy Organistów, którego został wiceprezesem. Dla potrzeb organistów wydał „Directorium chori, czyli uporządkowane zebranie antyfon, psalmów, hymnów, wierszy i responsoriów tudzież innych ceremonii roku kościelnego…” (Lw.–W.–P. 1882; oprac. tego zbioru dokonał w r. 1890 Władysław Rzepko, „Muzyka organowa. Zbiór preludyj celniejszych autorów we wszystkich tonacjach stopniowo ułożony…”). W r. 1883 opublikował broszurę Parę słów o muzyce kościelnej, mianowicie o chorale, śpiewie figuralnym i muzyce instrumentalnej z dodatkiem przepisów liturgicznych dotyczących muzyki kościelnej (Lw.). W r. 1883 zainicjował założenie we Lwowie Galicyjskiego Tow. św. Cecylii (był jego prezesem w dekanacie lwowskim).

W kwietniu 1883 opuścił S. Lwów, aby objąć probostwo w Milczycach (diec. przemyska). W związku z tym musiał ograniczyć prace wydawnicze, a w końcu ich zaniechać; przestał redagować „Muz. Kośc.” (przejęta i redagowana w l. 1895–1903 przez ks. Józefa Surzyńskiego z Poznania, osiągnęła wyższy poziom fachowy). W r. 1887 objął S. probostwo w Brzeżanach; założył tam w r. 1888 Tow. św. Cecylii, przyczynił się do powstania ochronki, którą powierzył opiece sióstr służebniczek. Obawiając się zniszczenia mniejszości polskiej, S. podjął akcję budowy kościołów i kaplic rzymskokatolickich «jako warowni na kresach», przeznaczając na ten cel dochody ze swego beneficjum plebańskiego. Wybudował murowany kościół w Milczycach, miał udział w budowie kościołów m.in. w Kotowie (1891), Kuropatnikach (jako kościół wotywny z okazji setnej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja), w Mieczyszczowie, Hinowicach, Baranówce oraz kaplice na Chatkach na przedmieściu Brzeżan, Szybalinie, Kozłowie, Dryszczowie. W kościele w Brzeżanach jego staraniem wykonano stalle w stylu gotyckim, a cały kościół wyłożono (w l. 1902–3) posadzką z płyt mozaikowych. Własnym kosztem odnowił tamtejszą plebanię. Przedsięwzięcia budowlane S-ego doprowadziły do ruiny plebańskie beneficjum, toteż konsystorz arcybiskupi przydzielił mu na sześć lat jako administratora ks. Stanisława Wałęgę. Mimo, że obowiązki duszpasterskie spełniał z gorliwością, S. nigdy nie wygłaszał kazań. Zmarł na cholerę 28 VI 1915; pochowany został w grobowcu pod kaplicą cmentarną w Brzeżanach.

 

Estreicher w. XIX; Podr. Enc. Kośc.; Słown. Muzyków Pol., II; Słown. Pol. Teologów Katol.; – Jastrzębski K., Śp. X. L. Ostoja Solecki, „Gaz. Kośc.” 1916 nr 9; Mrowiec K., Polska pieśń kościelna w opracowaniach kompozytorów XIX w., L. 1964; Poliński A., Dzieje muzyki polskiej w zarysie, Lw. 1907; – Catalogus venerab. cleri […] Archidioeceseos Leopolitanae z l. 1877–1911; – Czarnecki J., Brzeżany. Pamiątki i wspomnienia, Lw. 1905 s. 50; Jahres-Bericht des kaiserl. königl. zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg für das Schul-Jahr 1862, Lemberg 1862 s. 40; Steiner A., Brzeżany na widowni bojowej. Wspomnienia dziejowe od 26 sierpnia 1914 do 9 lutego 1918 r., Brzeżany 1925 s. 12, 36–7; – „Bonus Pastor” 1881 nr 7 s. 54–5, nr 24 s. 194; „Echo Muzycz. Teatr. i Artyst.” 1881 nr 15/16, 1890 nr 375, 1895 nr 602; „Gaz. Narod.” 1873 nr 123; ,Muzyka Kośc. Paraf.” (Lw.) R. 1–3: 1881–3; – AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Arch. Goetza Okocimskiego, rkp. 190.

Leon Tadeusz Błaszczyk

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Tadeusz Rybkowski

1848-04-26 - 1926-09-16
ilustrator
 

Antoni Popliński (nazwisko rodowe Popłomyk)

1796-06-01 - 1868-03-18 lub 1868-03-19
pedagog
 

Julian Sykała

1874-09-13 - 1925-04-09
działacz gospodarczy
 

Apolinary Garlicki

1872-02-23 - 1940
socjolog
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Kazimierz Gliński

1850-06-13 - 1920-01-01
poeta
 

Julian Fałat

1853-07-30 - 1929-07-09
malarz
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.