Piechowski Józef h. Leliwa (ok. 1730–ok. 1800), chorąży owrucki i petyhorski, komornik W. Ks. Lit., poseł na sejm. Był synem Adama, łowczego brasławskiego, który w r. 1750 testamentem, oblatowanym w grodzie dyneburskim, przekazał mu Mejkszany i Kołnaczewo w woj. inflanckim oraz część Piechowic w pow. tucholskim. W r. 1783, po kilkuletnim procesie w sądach relacyjnych, uzyskał wspólnie z żoną na wieczne dziedzictwo Łaukiessę i Kurcmujżę w Księstwie Kurlandzkim, a następnie nabył Fabianiszki, leżące również w Kurlandii (w paraf. Ueberlauz). Ponadto posiadał dobra ziemskie na Wileńszczyźnie. Wg W. W. Wielądka był to «mąż rycerski, uczony i obywatel dobry». Politycznie związany z Radziwiłłami, już od r. 1757 przesyłał hetmanowi księciu Michałowi «Rybeńce» z Warszawy do Białej czy Nieświeża gazety, listy i wszelkiego rodzaju «ciekawości», korzystając przy zbieraniu wiadomości z pomocy m.in. Krzysztofa Kaulfusa, sekretarza i poczmistrza warszawskiego. Dn. 26 IX 1759 został chorążym owruckim, a w kilka lat później otrzymał nominację na chorążego petyhorskiego buławy wielkiej Ks. Lit. W tym stopniu 3 IX 1765 uczestniczył w popisach województwa inflanckiego. W konfederacji barskiej nie brał udziału. Dn. 29 VII 1769 otrzymał urząd komornika W. Ks. Lit. Sejmik brasławski 3 II 1772 delegował P-ego z misją hołdowniczą do króla. Na publicznej audiencji 30 III P. w imieniu powiatu złożył królowi wyrazy radości i gratulacje z racji niepowodzenia zamachu z 3 XI 1771 (Mowa… Józefa na Piechowicach Piechowskiego komornika y chorążego petyhorskiego…, b.m. 1777). Odtąd stał się P. wiernym stronnikiem króla. Przywilejem królewskim otrzymał w r. 1772 dobra lenne luszniewskie oraz Dziedzin i Obrąb Dumowski w pow. brasławskim, a ponadto Petrajcie, Dworzec Gondyński i Kurszanę na Żmudzi. Z ramienia sejmu 1773–5 r. wchodził do trzech komisji dla rozsądzenia spornych spraw majątkowych. Dn. 28 V 1775 dostał godność szambelana królewskiego.
Od końca lat sześćdziesiątych XVIII w. P., wywożąc produkty rolne do Kurlandii, omijał komory książęce, zaprzeczając im prawa pobierania cła. Gdy spór zaczął się przeciągać i zaostrzać, P., upełnomocniony przez sejmik powiatu brasławskiego, a poparty niewątpliwie przez króla, wyjechał w lutym 1773 do Petersburga, by tam uzyskać poparcie dla swych zabiegów. Nic tam jednak nie wskórawszy, oddał sprawę do sądu relacyjnego w Warszawie. W obronie księcia stanął dwór petersburski oraz ambasador O. Stackelberg. Sprawa stała się głośna w całej Rzpltej. Sejmik przedsejmowy radziejowski na Kujawach 17 VIII 1778 zalecił posłom na sejm warszawski, by sprawę P-ego z księciem kurlandzkim «długim dość lat przeciągiem wiedzioną, a dotąd bez rezolucji zostającą, aby sprawiedliwość omieszkaną nie była, protekcji Naj. Majestatu oddali». Dekret, wydany już w kwietniu 1777, wypadł na korzyść P-ego, znosząc granicę celną między Kurlandią a Litwą. W r. 1777 P. stwierdził, że odpadłe całkowicie w pierwszym rozbiorze województwo inflanckie i pozbawione prawa wysyłania swych przedstawicieli na sejmy Rzpltej, posiada na południowym brzegu granicznej Dźwiny, a więc po stronie polskiej, «dużą łąkę», należącą do rozległych dóbr Zybergów, rozciągających się po północnej (rosyjskiej) stronie Dźwiny. Na tej więc podstawie, że niecałe województwo odpadło od Rzpltej, P., upełnomocniony przez egzulantów inflanckich, przedstawił sprawę królowi. Ten z kolei uzyskał zgodę Stackelberga na przywrócenie reprezentacji sejmowej temu województwu. W ten sposób posłowie inflanccy, nieobecni na sejmach 1773–5 i 1776 r., znów zasiadali na nich w l. 1778–93. Sam też P. został z tego województwa posłem w r. 1778. Równocześnie dozwolono egzulantom inflanckim odbywanie wszelkiego rodzaju sejmików i innych obrad publicznych. Dn. 19 III 1791 otrzymał P. Order Św. Stanisława. Na inflanckim sejmiku 14 II 1792 został pierwszym asesorem i opowiedział się za Konstytucją 3 maja. W ciągu dziesięcioletniego w sumie pobytu na dworze pozyskał względy króla; werbował mu z Inflant i północno-zachodnich terenów Litwy stronników, dla których z kolei uzyskiwał od monarchy urzędy i ordery. W r. 1780 poślubił P. Joannę z Kczewskich, córkę Antoniego, star. straszewskiego. Zmarł bezpotomnie w Kurlandii, już pod zaborem rosyjskim, prawdopodobnie jeszcze u schyłku XVIII w.
Estreicher; Finkel, Bibliografia; Wielądko, Heraldyka, V; Żychliński, XXV; Łoza, Kawalerowie; – Dzieje ziemi kujawskiej, W. 1888 V; Kalinka W., Ostatnie lata panowania Stanisława Augusta, P. 1868 s. CCVI; Z Kosobud Piechowscy, „Zap. Hist.” T. 3: 1914; – Magier, Estetyka Warszawy; Mémoires du roi Stanislas-Auguste, I–II; Status causae pro domo Curlandiae contra Jos. Piechowski, 1777; Status causae pro Jos. Piechowski contra Ill. Petrum in Livonia, Curlandiae et Semigaliae ducem, [b. m. 1777], (niewykorzystane); Vol. leg VIII 615, 734, 763, 781–2, 813–14; – AGAD: Arch. Radziwiłłów, Dz. V 11632 (listy P-ego), Nabytki III 44 Materiały genealogiczne W. Wielądka.
Wacław Szczygielski