Słupecki Jan h. Rawa (zm. 1509), kasztelan sądecki. Był synem Łukasza Prędoty (zob. Grot Łukasz) i Zbigniewy z Brzezia, córki marszałka kor. Zbigniewa Lanckorońskiego (zob.). Niektórzy badacze (G. Jawor) przyjmują, że S. mógł być wnukiem Łukasza, synem także Jana, ale pogląd ten nie w pełni jest uzasadniony. Rodzina od dwóch pokoleń znajdowała się w pewnej izolacji politycznej, toteż poszczególni jej członkowie nie osiągali żadnych urzędów i godności w państwie.
Choroba ojca S-ego, objawiająca się m.in. gwałtownymi postępkami, którą współcześni uważali za opętanie przez złe moce, budziła powszechny lęk, także wśród domowników. Jan Długosz podał, że Zbigniewa, przerażona zachowaniem męża, uciekła wraz z synem z domu. Przed śmiercią ojciec zobowiązał S-ego do naprawienia w jego imieniu szkód i zwrotu zagarniętych dóbr wszystkim pokrzywdzonym, lecz brak dowodu, aby wykonał on to polecenie. S. odziedziczył znaczny majątek, składający się z miasta Opole (Lubelskie) oraz z ponad 20 wsi, położonych w ziemiach sandomierskiej i lubelskiej. Pisał się głównie ze Słupczy i Opola, rzadziej z Konar. W r. 1475 star. sieradzki Jakub Koniecpolski sprzedał mu na wyderkaf za 1 500 fl. wsie Mściów, Kamień, dział w Rzeczycy, Sadowie i połowę Goczałkowic (koło Sandomierza). W dwa lata później S. kupił za 400 grz. od Warsza z Mychowa wieś Kaliszanki (k. Opola) i połowę Niedźwiady (druga połowa była własnością klasztoru łysogórskiego). W r. 1478 postarał się u króla Kazimierza Jagiellończyka o potwierdzenie wszystkich przywilejów miejskich Opola oraz o ustanowienie w mieście jarmarków. W r. 1484 pozwał kaszt. małogoskiego Jana Sienieńskiego z Oleska o odstąpienie mu prawa bliższości dóbr, kupionych na wyderkaf od Jakuba Koniecpolskiego i zdołał uzyskać pełną ich własność. Udało się też S-emu odkupić od Drzewickich drugą połowę wsi Kowale. W księgach ziemskich lubelskich zachował się zapis, że S. w r. 1487 wydzierżawił swojemu synowi Janowi Łukaszowi wsie Kowale i dobra w Śmiłowie (obecnie Ćmiłów) na 10 lat za 500 grz. Dn. 22 I 1490 z rozkazu królewskiego zostało ustanowione przez woj. sandomierskiego Spytka Jarosławskiego wadium między S-m a Andrzejem Sienieńskim i jego synami Janem i Wiktorynem w wysokości 5 tys. grz. Było to zapewne zakończenie sąsiedzkiego sporu majątkowego, w którym obie strony najeżdżały swoje dobra.
W l. osiemdziesiątych XV w. S. zaczął pojawiać się na scenie politycznej. Początkowo był bardzo aktywny w sprawach dotyczących ziem, w których posiadał dobra. Występował w sprawach o rozgraniczenie dóbr w sądzie podkomorskim ziemi lubelskiej. W listopadzie 1490 na sejmie w Piotrkowie został S. wyznaczony na jednego z komisarzy do zaprowadzenia i ściągania w ziemi sandomierskiej nowo ustanowionego podatku, czopowego. Głównym poborcą tego podatku w Sandomierszczyźnie S. był jeszcze 2 III 1493. Dn. 3 X 1500 po raz pierwszy wystąpił z tytułem kaszt. sądeckiego. Wydaje się jednak mało prawdopodobne, żeby urząd dający prawo do zasiadania w radzie królewskiej wakował przez prawie półtora roku, toteż należy przyjąć, że S. otrzymał go po 25 II 1499 czyli wkrótce po objęciu przez swego poprzednika Piotra Myszkowskiego urzędu woj. bełskiego. Nominację S. zawdzięczał być może m.in. pokrewieństwu łączącemu go z potężnymi rodami Tarnowskich (najpewniej przez babkę) i Tęczyńskich (przez matkę, której siostra Barbara była żoną kaszt. krakowskiego Jana). W r. 1501 S. był obecny na sejmie elekcyjnym w Piotrkowie; należał do grona panów polskich, którzy 3 X t.r. odnowili umowę w sprawie unii polsko-litewskiej z posłami w. ks. lit. Aleksandra Jagiellończyka i sejmu lit., będącą warunkiem obrania Aleksandra na tron polski. W r.n. świadkował na dokumencie króla Aleksandra Jagiellończyka wydanym w Nowym Mieście Korczynie w sprawie bicia monety półgroszowej i ustanowienia nowego mincerza. W r. 1504 uczestniczył w sejmie w Piotrkowie. W r. 1505 był na sejmie w Radomiu, należał do sygnatariuszy aktu konstytucji «Nihil novi» oraz wielokrotnie występował jako świadek na aktach królewskich, m.in. na ponowieniu przywileju fundacyjnego benedyktyńskiego klasztoru w Sieciechowie, na dokumencie nadania wsi kapitule lwowskiej (17 V), na przywileju dla mieszczan lwowskich zrównującym ich w prawach z krakowianami (19 V), na przywileju dla biskupstwa chełmińskiego (26 V). T.r. był u boku króla w Sandomierzu, gdzie został wymieniony wśród testatorów przywileju dla lwowskich Ormian. W r. 1506 był na sejmie lubelskim.
Nie brał udziału w elekcji Zygmunta I, ale był na sejmie koronacyjnym w Krakowie w marcu 1507 i podczas generalnego zatwierdzenia praw przez nowego króla (2 III), później świadkował na transumpcie królewskim dla miasta Sambora (6 III). Z polecenia króla wszedł do grona komisarzy ustanawiających podział dóbr między Barbarą, wdową po kaszt. i star. przemyskim Jakubie Koniecpolskim, a jego synami Stanisławem i Przedborem. W charakterze królewskiego komisarza rozwiązującego sprawy majątkowe możnowładztwa S. występował wielokrotnie, także w latach poprzednich. Ostatni raz jako żyjący S. pojawił się w źródłach 31 III 1509. Zmarł przed 28 VI t.r. Został pochowany w dominikańskim kościele św. Jakuba w Sandomierzu, gdzie ufundował nagrobek Słupeckich z gotyckimi tablicami herbowymi.
S. był żonaty; imię jego żony i jej pochodzenie nie jest znane. Pozostawił trzech synów: Jana Łukasza, Jana Zbigniewa (zob.) i Jana Sięgniewa oraz córkę Annę (zm. przed 1509), która ok. 1496 wyszła za Piotra Kwilińskiego z Nienaszowa.
Słown. Geogr. (Opole Lubelskie); Słown. Hist.-Geogr. Ziem Pol., V cz. II (Grabanina); Słownik staropolskich nazw osobowych, Wr. 1977 V z. 1 s. 122; Niesiecki, VIII; Urzędnicy, IV/2; Katalog zabytków sztuki w Pol., VIII (woj. lubelskie) z. 13; – Benedyktyński klasztor w Sieciechowie według pism i podań miejscowych zebranych przez księdza Józefa Gackiego, Radom 1872 s. 32; Dzieje Lubelszczyzny, W. 1983 III (Goczałkowice, Kaliszanki, Opole, Sadowie); Jawor G., Z dziejów opozycji politycznej w średniowiecznej Polsce. Grot i Łukasz ze Słupczy (ok. 1370–1471), „Roczn. Lub.” R. 27–28: 1985/86 s. 24; Piekosiński F., O monecie i stopie menniczej w Polsce w XIV i XV wiekach, Rozpr. AU Wydz. Hist.-Filoz., IX 274; tenże, Wiece, sejmiki, sejmy i przywileje ziemskie w Polsce wieków średnich, tamże S. 2, XIV 249; Sochacka A., Własność ziemska w województwie lubelskim w średniowieczu, L. 1987; Sygański J., Historia Nowego Sącza od wstąpienia Wazów do pierwszego rozbioru Polski, Lw. 1901 I 233; Wroniszewski J., Ród Rawiczów. Warszowice i Grotowice, Tor. 1992; tenże, Ród Rawiczów. Współrodowcy Warszowiców i Grotowiców, Tor. 1994; – Akta Aleksandra, nr 233, 285; Akta grodz. i ziem., II, IX, XV; Akta odnoszące się do stosunków handlowych Polski z Węgrami głównie z Archiwum Koszyckiego z lat 1354–1505, Wyd. S. Kutrzeba, Arch. Kom. Hist., IX 478 nr 96; Akta Unii, nr 79; Cod. Pol., I 229, 357, III 138; Cod. epist. saec. XV, III; Corpus Iuris Pol., III; Długosz, Historia, V 286, 288, tenże, Liber benef., III 248, 253; Kod. m. Kr., Cz. 1 s. 329; Lubelska księga podkomorska piętnastego wieku, Wyd. L. Białkowski, L. 1934; Materiały archiwalne wyjęte głównie z Metryki Litewskiej od 1348 do 1607 roku, Wyd. A. Prochaska, Lw. 1890 nr 224; Materiały do historii miasta Sambora 1390–1795, Wyd. A. Dörflerówna, w: Zabytki Dziejowe, Lw. 1936 IV z. 2; Matricularum summ., I–IV; Regesta Hist.-Diplom. Ordinis S. Mariae Theutonicorum 1198–1525, II nr 3845; Urkunden zur Geschichte der Armenier in Lemberg, Wyd. F. Bischoff, Wien 1864 s. 36; Vol. leg., I 294, 308, 356; Zbiór dok. m. Płocka, II; Źródła Dziej., IV; – AP w Kr.: Castr. Crac. T. 42 s. 381, 457, 462, T. 43 s. 813, T. 45 s. 769, Terr. Biec. 4, s. 186–187; Pracownia Słown. Hist.-Geogr. Mpol. w Średniowieczu IH PAN w Kr.: Kartoteka (Słupcza); – Informacje Anny Sochackiej z L. na podstawie AP w L.: Ks. ziemskie lubelskie t. 9, k. 376v., 497v., 591, Ks. m. Opola, sygn. 9.
Patrycja Gąsiorowska