Brzuska Jan (1757–1840), ksiądz i autor kilku rozpraw z fizyki oraz książki do nabożeństwa. Urodził się 6 V w Strumieniu na Cieszyńskim, do gimnazjum (humaniora) uczęszczał w Cieszynie 1767–1773, na filozofię i częściowo na teologię w Ołomuńcu, gdy zaś stamtąd uniwersytet przeniesiono 1778 do Berna, ukończył studia teologiczne w Wiedniu, gdzie został wyświęcony na kapłana w r. 1780. Po powrocie do kraju był wikarym we Frysztacie, Cieszynie, administratorem w Pogwizdowie, od 1796 przez 8 lat proboszczem w Istebnej, następnie rok proboszczem w Wędryni i dziekanem jabłonkowskim, a wreszcie od 1806 proboszczem, dziekanem, radcą konsystorza i powiatowym inspektorem szkół w Cieszynie. Podczas wojen napoleońskich popadł skutkiem dewaluacji i własnej dobroduszności i gościnności w długi, a na tym tle w zatarg z komisarzem biskupim, ks. Mateuszem Opolskim. Gdy mu narzucono administratora, opuścił potajemnie Cieszyn w r. 1817 i udał się pieszo do Częstochowy, gdzie ukrył się w klasztorze. Wróciwszy po kilku tygodniach do Cieszyna na rozkaz gen. wikariatu, pełnił obowiązki proboszcza do 1838, umarł w opuszczeniu 9 VIII 1840, pogrzebany został na cmentarzu (dziś zmienionym na park) przy kościele św. Trójcy w Cieszynie. B. podczas duszpasterstwa zajmował się w Istebnej gorliwie fizyką, w której rozmiłował się jeszcze jako student w Ołomuńcu: miał maszynę elektryczną, na której wykonywał doświadczenia, budząc lęk u górali wytwarzaniem iskry i prądu elektrycznego, tak że uważali go za czarodzieja. Nadto stosował elektroterapię, sporządzał baro- i termometry, obserwował zjawiska meteorologiczne, oznaczał wysokość gór, a w r. 1801 sporządził organy z piszczałkami z sklejonego papieru. Napisał 3 rozprawy: o wpływie elektryczności na organizm ludzki, o wsi Istebnej i o wynalazku piszczałek organowych z papieru, lecz nie wydał ich drukiem. Rękopis o Istebnej miał w swej bibliotece Szersznik, ale w r. 1923 nie zdołał ks. Londzin żadnej z tych rozpraw odszukać. B-i dziełem jest zapewne Książka Modlitewna dla katolickiej młodzieży szkolnej jako też dorosłej (Cieszyn 1823), ogniwo pośrednie wśród modlitewników polsko-cieszyńskich między Hackenberga-Bajtka-Knobla »Prawdziwą i jedziną Drogą« (1761), a ks. Antoniego Janusza: »Pracą codzienną« (1857). Autor, ukryty pod inicjałami J. B., ksiądz świecki, określa swą książkę, jako napisaną »we waszym polszczyźnie bliższym języku«; w rzeczywistości jest to polszczyzna z pewnym cieszyńskim zabarwieniem narzeczowym. Dlaczego autor użył tego określenia, trudno rozstrzygnąć: sam dał dowody przywiązania do polszczyzny, opierając się wprowadzeniu kazań niemieckich w Cieszynie i wojując skutecznie w r. 1820 z magistratem cieszyńskim o obsadzenie organistostwa w kościele paraf. przez kandydata, umiejącego po polsku. B. jest bohaterem noweli Zofii Kossak-Szczuckiej: Czarodziej (Nieznany kraj, W. 1932, s. 104–12).
Portret B-i dużego formatu znajduje się na plebanii w Cieszynie.
Scherschnik Leop. Jon., Nachrichten von Schriftstellern und Künstlern aus dem Teschner Fürstenthum, Teschen 1810, 66–8; Londzin Józef ks., Stulecie pierwszej polskiej książki modlitewnej dla katolickiej młodzieży szkolnej, »Gwiazdka Cieszyńska« 1923, nr 64 i 66; tenże, Polskość Śląska Cieszyńskiego, Cieszyn 1924, 43–44, 65, 102; Grim Emanuel ks., W siedemdziesięciopięciolecie pierwszej polskiej książki do nabożeństwa na Ziemi Cieszyńskiej, Roczniki T. P. N. na Śląsku, III 151–2; artykuł Wurzbacha w Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich. Wien 1857, B., II 182 jest przedrukiem z Schreschnika.
Wincenty Ogrodziński