Seelieb Artur Emil, krypt. Ab (1878–1958), pedagog, tłumacz, redaktor, działacz społeczny. Ur. 7 VII w Obłaźnicy w pow. żydaczowskim, w ziemiańskiej rodzinie pochodzenia niemieckiego (austriackiego ?), był synem Hermana i Klementyny z domu Hirch (w źródłach też Hirche, Hirsch i Scholz).
Kształcił się S. początkowo w domu, a od r. 1892 uczęszczał do gimnazjum w Przemyślu. Po maturze zdanej w r. 1900 studiował prawo na uniwersytetach we Lwowie (1901), Krakowie (1901/2) i Czerniowcach (do r. 1904). Już w r. 1895 został członkiem Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska, działał w Przemyślu i Jarosławiu, był agitatorem i prelegentem, za co kilkakrotnie go aresztowano. Brał udział w demonstracjach studentów ukraińskich, domagających się utworzenia uniwersytetu ukraińskiego we Lwowie. W r. 1905 redagował „Tygodnik Jarosławski” i z powodu wystąpień tego pisma przeciw łapownictwu, nadużyciom policji i magistratu wytoczono mu dwukrotnie procesy prasowe.
Na przełomie l. 1905 i 1906 S. wyemigrował do Szwajcarii. Przez dwa lata był robotnikiem, terminatorem w młynie i pomocnikiem aptekarskim w Rolle. Następnie pracował jako korepetytor i nauczyciel prywatny w szkołach i zakładach wychowawczych w Lozannie (Institut Arménien, 1907), w Chailly (École Nouvelle, 1907–8) i w Rolle (Institut Mounier, 1908). Jeszcze w r. 1907 pozostawał w kontaktach z socjalistami, a mianowicie z Polską Partią Socjalistyczną – Frakcją Rewolucyjną. Później przeniósł się ponownie do Lozanny i podjął studia filozoficzne na tamtejszym uniwersytecie (1909–13). W tym czasie poznał prof. A. Forela, który zainteresował go problemami ruchu abstynenckiego. Równocześnie S. był wicedyrektorem Lycée Jaccard (9 I 1909 – 15 XI 1911). Uzyskawszy licence ès lettres modernes z prawem nauczania w szkołach średnich, od 1 I 1912 do 31 XII 1922 był wicedyrektorem École «Lemania», École Cantonale de Commerce i dyrektorem własnego internatu w Lozannie. Ogłosił podręcznik Geschichte der deutschen Literatur für Ausländer. Nebst Anhang über die deutsch-schweizerische Literatur (Lozanna, b.r.w.). Interesował się także literaturą ukraińską, zwłaszcza twórczością T. Szewczenki i I. Franki, z którym korespondował. Do zbiorowego wydawnictwa „Freiheit und Arbeit” (Lausanne 1910), którego był jednym z trzech redaktorów, napisał biografie Szewczenki i współpracował z niemiecką poetką Julią Virginią przy tłumaczeniu jego wierszy. Przekłady te ukazały się w książce Virginii „Taras Schewtschenko, Ausgewählte Gedichte…” (Leipzig 1911) dedykowanej S-owi. Przetłumaczył również na język niemiecki opowiadania Szewczenki pt. „Chudożnik” („Der Artist”, Leipzig 1912).
S. prowadził wówczas także bliżej nie określoną działalność polityczną, m.in. w Międzynarodowym Komitecie Pomocy dla Bezrobotnych (Rewolucjonistów). Opiekował się młodzieżą polską w Szwajcarii podczas pierwszej wojny światowej. Gdy skończył się jego kontrakt w szkolnictwie szwajcarskim, wiosną 1923 powrócił do Polski i początkowo zamieszkał w Grudziądzu.
Od 16 IV 1923 S. był tymczasowym, a od 1 I 1925 etatowym nauczycielem języka francuskiego i języka polskiego w gimnazjum klasycznym w Starogardzie (Gdańskim); w szkole tej założył m.in. pierwsze kółko uczniów abstynentów i Koło Przyjaciół Francji (był jego prezesem). Był też członkiem zarządu Związku Obrony Kresów Zachodnich i Tow. Czytelni Ludowych (TCL), tłumaczem przysięgłym języka francuskiego przy Sądzie Powiatowym. W r. 1925 na własną prośbę przeniesiony został do Zakopanego, gdzie pracował jako nauczyciel języka francuskiego i niemieckiego w Państwowym Gimnazjum Humanistycznym od 1 IX 1925 do przejścia na emeryturę (31 VIII 1931), uzyskawszy 4 XII 1929 tytuł profesora. Od r. 1926 prowadził przez 15 lat własny internat prywatny. Już jako emeryt był współzałożycielem i dyrektorem prywatnej Szkoły Handlowej Tow. Szkoły Ludowej (TSL) (1931/32–1933/34), a następnie nauczycielem w Żeńskim Liceum Hotelarskim (1 IX 1935 – 30 IX 1939), w Państwowej Szkole Hotelarsko-Przemysłowej oraz prowadził internat Tow. Gimnazjów Sanatoryjnych (do r. 1938).
S. opracował skrypt do nauki języka francuskiego. Ok. r. 1930 został odznaczony «Palmami Akademickimi» Akademii Francuskiej. Był S. ponadto czynny, przeważnie jako prezes, w wielu organizacjach społecznych w Zakopanem, jak: Stow. Polsko-Francuskie (1928–39), Komitet Imprez Sportowych przy tym związku, Koło TSL i Koło Przyjaciół Harcerstwa, Koło TCL, Liga Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej, Koło Przyjaciół Akademika.
Szczególnie czynny był S. w ruchu trzeźwościowym na Podhalu, założył Stow. Katolików Abstynentów «Wyzwolenie» oraz w r. 1925 Zakopiańskie Tow. Górali Abstynentów, a jako członek (od r. 1928) Zarządu Głównego Związku Nauczycieli Abstynentów założył jego oddział wśród nauczycieli gimnazjalnych. Uczestniczył w zjazdach i kongresach przeciwalkoholowych, organizował w ramach Akcji Katolickiej wykłady, wystawy i akcje przeciwalkoholowe. Dążył do wprowadzenia alkohologii jako obowiązkowego przedmiotu nauczania. Z tego zakresu wydał m.in. broszurę Katolik wobec spraw alkoholizmu (P. 1933). W r. 1930 zorganizował w Zakopanem orkiestrę symfoniczną. Był redaktorem naczelnym dwutygodnika „Zakopane” (1938–9) i ogłaszał w nim artykuły, m.in. w sprawie rozwoju Zakopanego. Publikował artykuły także w innych czasopismach zakopiańskich.
W czasie okupacji niemieckiej S. pozostał w Zakopanem, uczył w Szkole Gospodarczej i na kursach dla wychowawczyń «Oksza». Był nauczycielem i egzaminatorem «Ośrodka nr 1» tajnej oświaty (1 I 1940 – 31 I 1945). Działał w zakopiańskim komitecie Rady Głównej Opiekuńczej.
Po wojnie wznowił S. działalność Liceum Hotelarskiego i uczył w nim aż do likwidacji szkoły w sierpniu 1945. Wówczas przeniósł się z żoną na rok do wsi Wielgie w pow. Lipno, gdzie miał (od r. 1936) gospodarstwo rolne, oddane w użytkowanie bratankowi. Objął następnie 20 VIII 1946 posadę dyrektora prywatnego gimnazjum w Więcborku. W r. 1948 przeorganizował tę szkołę w 11-letnią Państwową Szkołę Ogólnokształcącą i był jej dyrektorem (1 IX 1949 – 31 VIII 1950). Przeszedłszy ponownie na emeryturę, prowadził bibliotekę szkolną, propagował ruch trzeźwościowy w założonym przez siebie kole abstynenckim. Od r. 1947 był zaprzysiężonym tłumaczem języka francuskiego przy Sądzie Grodzkim w Więcborku. Zmarł 1 VIII 1958 w Więcborku i tam został pochowany.
Z małżeństwa (ślub 22 V 1923) z Marią Wandą z Wilamowskich (1894 – po 1968), nauczycielką gimnazjalną w Zakopanem (1932–45) i Więcborku (1946–68), S. nie pozostawił potomstwa.
Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; – Artur Seelieb, „Zdrowie i Trzeźwość” R. 4: 1958 nr 9; Naliwajek Z., Romain Rolland en Pologne (1910–1939), W. 1990; Piekarska W., Stanowisko przyjaciół Francji w obliczu ostatnich wypadków, „Zakopane” 1938 nr 13 s. 3–4; Pohrebennyk J., Vidnajdeni perekladi, „Litieraturna Ukraïna” (Kijiv) 1968 nr 21; Zakopane, Kr. 1991 II; – Jednodniówka Zjazdu Jubileuszowego Absolwentów Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Starogardzie…, Starogard Gd. 1960 s. 33; Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Starogardzie za l. szk. 1920/21 do 1934/35, Starogard 1934 s. 16; – „Głos Robotn.” 1905 nr 12 s. 3, nr 38 s. 5; „Przew. Katol.” R. 72: 1982 nr 22; „Świt” 1926 nr 23 s. 150–2, 1937 nr 1 s. 32–4; – AAN: Arch. PPS 305/II–27 k. 225, 247, 305/IV–11 k. 336, 305/VII–34 pdt. 5 (listy S-a z r. 1907); AP w Bydgoszczy: Prywatne Gimnazjum Ogólnokształcące TSS w Więcborku 1946–1949, sygn. A. Kuratorium, nr 119; Arch. UJ: S II 515, WP II 242; Arch. Urzędu Miejskiego w Sępólnie Krajeńskim: Teczka akt osobowych żony S-a, bez sygn.; Arch. Urzędu Woj. w Bydgoszczy: Teczka akt osobowych S-a, sygn. 22916; Muz. Tatrzańskie w Zakopanem: Nowak-Jostowa M., Zapiski do dziejów szkoły podstawowej w Zakopanem, rkp. sygn. AR/No/733 k. 50, mszp. wspomnień S-a z l. 1945–7, Związek Przyjaciół Zakopanego, Orkiestra symfoniczna, Szkoła Handlowa; USC w Więcborku: Rejestr zgonów, R. 1958 nr 41; – W zbiorach autora: List ks. T. Gałdyńskiego (bez daty), korespondencja W. H. Paryskiego i tegoż materiały do „Encyklopedii Zakopanego” oraz M. Romaniuka i tegoż materiały do słownika działaczy trzeźwościowych serii „Chrześcijanie wobec otrzeźwienia narodu”, Szwoch R., Słownik biograficzny Kociewia (kartoteka), tenże, Materiały do bio- bibliografii S-a (mszp.)
Ryszard Szwoch