Piramowicz Antoni, w zakonie Konrad (1817–1896), prowincjał reformatów, pisarz i działacz religijny. Ur. 8 IX we wsi Komorów koło Stopnicy, pochodził z ormiańskiej rodziny szlacheckiej, był synem Jana i Tekli. Uczył się w l. 1827–31 w Szkole Wojewódzkiej w Pińczowie. W r. 1833 wstąpił w Solcu nad Wisłą do małopolskiej prowincji reformatów, gdzie nadano mu imię Konrad. Pierwsze śluby zakonne złożył 25 XI 1834 w Solcu, a uroczyste 16 IX 1835 w Sandomierzu. Studia filozoficzno-teologiczne odbywał w seminariach własnej prowincji w Sandomierzu (1835–7), Kazimierzu nad Wisłą (1837–8) i w Chełmie Lubelskim (1838–41). Święcenia kapłańskie otrzymał 27 IX 1840 w Lublinie. P. pracował jako lektor retoryki w Pilicy (1841– 2), a potem filozofii, m. in. w Chełmie (1842–3), Kazimierzu (1843–4) i Sandomierzu (1851–3), gdzie następnie był gwardianem (1853–4) i lektorem teologii (1854–7), będąc równocześnie członkiem zarządu prowincji – definitorem. Był też chyba głównym autorem nowego programu studiów uchwalonego na kapitule prowincjonalnej w r. 1854 „Elenchus sive ordo studiorum Provinciae Reformatae SS V. Mariae Angelorum in Polonia” (Arch. Gen. Q. F. M., Rzym: Polonia Maior et Minor nr 239–247) oraz podręcznika Rozmyślania ranne i popołudniowe używane w Zakonie ś. o. F. Reformatów Prowincji N. Maryi Panny Anielskiej (Kr. 1855). Uczył religii po dworach, m. in. był katechetą domowym Józefy Karskiej, późniejszej założycielki niepokalanek, pełnił też obowiązki kaznodziei w kościołach swego zakonu.
P. dał się poznać jako dobry mówca, toteż powierzono mu urząd kaznodziejski w katedrze sandomierskiej, który sprawował przez wiele lat. Ogłosił zbiory kazań, m. in. Dwuletnie kazania świąteczne i pasjonalne z dodatkiem kilku mów pogrzebowych (W. 1850–1 I–II), Mowy pogrzebowe przy zmarłych różnego wieku i stanu (W. 1852, 1855, 1861, 1874, 1892), Nauki parafialne niedzielne oraz przemowy przy sakramentach i innych obrzędach kościelnych (W. 1855), Nowe kazania pasjonalne i inne niektóre z dodatkiem mów pogrzebowych (W. 1858). Część kazań pozostała w rękopisie (B. Sem. Duchownego w Sandomierzu: sygn. 468). P. przetłumaczył także z języka francuskiego „Katechizm zawierający w krótkich odpowiedziach wykład całej nauki rzymsko-katolickiej” (W. 1860). Po wyborze w r. 1857 na prowincjała P. próbował odnowić rozluźnioną karność zakonną i dostosować pracę zakonników do współczesnych potrzeb oraz podnieść poziom ich wykształcenia. Usunął także przestarzałe przepisy obrzędowo-liturgiczne i wprowadził nowe. Opracował Porządek nabożeństwa w kościołach XX. Reformatów Prowincji Najświętszej P. Maryi Anielskiej w Polsce (Kr. 1860), który urzędowo został przyjęty na kapitule prowincji w Solcu w r. 1860. Polecał, aby przy klasztorach organizowano grupy tercjarstwa (III zakonu franciszkańskiego), które uprzednio zreformował.
Reformy zainicjowane przez P-a spotkały się z opozycją, a nawet część zakonników oskarżyła go przed władzami centralnymi zakonu w Rzymie o wprowadzenie niebezpiecznych innowacji. Dlatego kończąc w r. 1860 urzędowanie jako prowincjał, odchodził z poczuciem krzywdy, mimo że w t. r. wybrano go na zastępcę prowincjała i gwardiana klasztoru krakowskiego. Zrezygnował wkrótce z tego ostatniego stanowiska i przeniósł się do Chrzanowa, gdzie pomagał proboszczowi w pracy duszpasterskiej oraz uczył się języków obcych. Od listopada 1861 do 20 IV 1862 pracował jako wikariusz parafii Kolbuszowa w Rzeszowskiem. Chętnie przyjął propozycję Władysława Czartoryskiego, by wyjechać nad Bosfor i zorganizować opiekę duszpasterską nad polskimi emigrantami w Adampolu i Konstantynopolu. W maju 1862 przybył do Paryża, gdzie uzyskał urzędową misję od Hotelu Lambert i wyruszył na miejsce pracy, zatrzymując się po drodze w Rzymie. Tam uczestniczył w kapitule generalnej zakonu, podczas której został wybrany na członka rady generała-definitora generalnego. Uzyskał też zgodę kapituły na założenie dwóch polskich hospicjów w ośrodkach swej przyszłej działalności.
W sierpniu t. r. P. osiadł w Adampolu przy kaplicy obsługiwanej dotąd przez zakonników z Bośni. Pozostał tam tylko do marca 1863, gdyż Władysław Jordan, agent Hotelu Lambert, wstrzymał fundusze na utrzymanie duszpasterzy. P. przeniósł się wtedy do Konstantynopola i zamieszkał w klasztorze swego zakonu na Perze. Hotel Lambert zamierzał wysłać go jako kapelana wyprawy polskiej na Kaukaz. Jeszcze t. r. P. udał się do Palestyny, gdzie chciał się poświęcić opiece nad polskimi pielgrzymami, wkrótce jednak stamtąd powrócił, ponieważ tymczasem przyznano subwencje dla polskiego księdza w stolicy Turcji. Zajął się znów akcją na rzecz Polaków, m. in. założył komitet dla wspierania ubogich emigrantów, działający pod kierunkiem Tadeusza Okszy-Orzechowskiego, następcy Jordana na stanowisku agenta Rządu Narodowego w Konstantynopolu. Zorganizował dwa uroczyste nabożeństwa w intencji powstania.
W czerwcu 1864 P. został wezwany do Rzymu, gdzie jako definitor generalny miał obowiązek stałej rezydencji przy generale i pomocy w zarządzie zakonem. Jednocześnie był spowiednikiem polskich bazylianek, m. in. Makryny Mieczysławskiej. W połowie 1865 r. wyjechał do Bukaresztu z tytułem misjonarza apostolskiego desygnowanego przez Kongregację Rozkrzewiania Wiary. Został tam proboszczem parafii złożonej głównie z katolików narodowości francuskiej, niemieckiej i włoskiej. Od r. 1869 sprawował równocześnie funkcję dyrektora i spowiednika niemieckich zakonnic w Instytucie Najśw. Marii Panny. Przez trzy lata był też spowiednikiem Karola Hohenzollerna, księcia Rumunii (późniejszego króla). Jakkolwiek formalnie pozostawał definitorem generalnym do r. 1869 (kiedy to Pius IX mianował nowy zarząd zakonu), to faktycznie nie wypełniał tej funkcji od czasu wyjazdu z Rzymu. Utrzymywał jednak żywą więź z centrum zakonu, zwłaszcza po r. 1869, gdy generałem został Bernardyn Dal Vago.
W r. 1881 P. zamierzał powrócić do kraju. W związku z tym pojechał do Wiednia. Nie powiodły się starania o pozwolenie na osiedlenie się w Warszawie, pozostał więc w Wiedniu. W l. 1883 i 1886 był wizytatorem generalnym prowincji siedmiogrodzkiej, a w r. 1884 prowincji galicyjskiej. Przeprowadzając w tej ostatniej wizytację, udzielił pełnego poparcia jej zarządowi w wysiłkach zmierzających ku odnowie życia zakonnego. P. popierał, aczkolwiek początkowo bez powodzenia, starania brata Augustyna Zeytza o założenie klasztoru polskich reformatów w Stanach Zjednoczonych Ameryki dla roztoczenia opieki nad polskimi emigrantami. Z dezaprobatą natomiast odniósł się do projektu oderwania klasztoru krakowskiego od prowincji galicyjskiej i poddania go pod bezpośrednią jurysdykcję generała. Dzięki temu zyskał sobie wówczas opinię człowieka obiektywnego i pełnego taktu, czego wyrazem była propozycja wysunięta przez prowincjała galicyjskiego, by ponownie w r. 1887 powierzyć P-owi urząd wizytatora generalnego. W r. 1886 powrócił do Rumunii, gdzie w mieście Braiła pracował jako proboszcz parafii oraz wśród zakonnic, lecz już w połowie 1888 r. przybył do Wiednia. Tutaj 5 X 1890 obchodził jubileusz pięćdziesięciolecia święceń kapłańskich. Prawdopodobnie w r. 1895 znalazł się ponownie w Bukareszcie, gdzie podjął obowiązki kapelana zakonnic. Zmarł 12 IV 1896 w Bukareszcie.
Fot. w Arch. Prow. Franciszkanów-Reformatów w Kr.; – Estreicher w. XIX; Enc. Kośc.; Enc. Org.; Podr. Enc. Kośc.; Łuczakowa J., Katalog papierów po Leonardzie Niedźwieckim i archiwum dywizji kozaków sułtańskich w Bibliotece Kórnickiej, „Pam. B. Kórn.” 1959; – Duchniewski F., Bartoszewski G., Powstanie zgromadzenia felicjanek, „Prawo Kanoniczne” R. 11: 1968 s. 110–11; Wójcik W., Cenniejsze rękopisy Biblioteki Seminarium Duchownego w Sandomierzu, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kośc.” T. 4: 1962 s. 323; – Capitulum Generale totius Ordinis Fratrum Minorum S.P.N. Francisci..., die 7 iunii 1862 celebratum, Romae 1862; Czartoryski W., Pamiętnik 1860–1864, W. 1960; Na popis publiczny uczniów Szkoły Wojewódzkiej Pinczowskiej…, W. 1828 s. 11; Słotwiński A., Wspomnienia z niedawnej przeszłości, Kr. 1892 s. 107–8, 133–6; – „Acta Ordinis Fratrum Minorum” R. 2: 1883 s. 163–4, R. 5: 1886 s. 140, R. 10: 1891 s. 76; „Pam. Relig.-Moralny” T. 22: 1852 s. 107–8, 212, T. 26: 1854 s. 189, T. 27: 1854 s. 641–2; „Przegl. Katol.” R. 2: 1864 s. 432, R. 11: 1873 s. 378, R. 34: 1896 s. 317; „Przegl. Kośc.” R. 12: 1890 s. 796; – Arch. Diec. w Sandomierzu: Akta prowincjałów małopolskich reformatów (1842–1860); Arch. Generale Ordinis Fratrum Minorum w Rzymie: Polonia Maior et Minor, nr 283–288, 297, 312–318, 341, 343, 370, 376, 377, 381–387, 397, 398, 411, 412, 421 – 443, Provincia B.V.M. Dolorosae in Galicia Austriaca (1854–1899) nr 345, 370–379, 380–389, 392–416, 471, Relationes Provinciarum Poloniae 1862, nr 92; Arch. Prow. Bernardynów w Kr.: sygn. RGP-k-94 s. 133; Arch. Prow. Franciszkanów-Reformatów w Kr.: Akta personalne P-a, Acta originalia… (prowincjałów małopolskich 1833–1857), toż, J. Maciejczyk, (1882–1884) nr 108, 114, 124, tenże, (1884–1887) nr 1, 24, 63, tenże, (1887–1893) nr 103, Acta provincialatus (transsumpta) J. Maciejczyk (1882–1890) s. 8, 9, 11, 27, Descriptio neoprofessorum… in conventu Solecensi (1792–1858) s. 48, Tabula generalis… Prov. B.V. Mariae Angelorum in Polonia ab A.D. 1811, Protocollum conventus Cracoviensis (1825–1889) s. 165, 185, 203, 206–209, 214–217, 220–224, 226–232, 237, 243, 246, 372–378, Księga protokołów przyjęć i profesji III Zakonu św. Franciszka w Pilicy (1860–1942), Protocollum conventus Vieliciensis (1881–1918) (tu nekrolog P-a), Strzelichowski K., Pamiętniki (1824–1892), s. 37, 38, 39, 88, 90, tenże, Variae notationes, s. 51; B. Czart.: Ew. 1150 s. 351–354, Ew. 1158 s. 259–260; – Informacje Ewy Jabłońskiej-Deptułowej z Lublina.
Anzelm J. Szteinke