Biogram Postaci z tego okresu
Biogram został opublikowany w latach 1989-1991 w XXXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rudnicki Antoni Ignacy (1779–1848), pułkownik artylerii WP, dyrektor arsenału. Ur. 26 III w Żabokrzyczu na Podolu, był synem Teodora i Agnieszki.

R. mając 13 lat wstąpił 16 V 1792 do wojska jako prosty kanonier w Korpusie Artylerii Kor., w r. 1793 awansował na bombardiera, a w r. 1794 – na fajerwerka (ogniomistrza). W czasie insurekcji kościuszkowskiej służył w korpusie gen.-mjr. Stanisława Mokronowskiego, walczył 7 VII pod Błoniem przeciwko grupie wojsk pruskich gen. K. Elsnera, wziął udział pod komendą ks. Józefa Poniatowskiego w obronie Warszawy (13 VII – 6 IX), 26 VIII walczył pod Powązkami przy odparciu ataku wojsk pruskich gen. K. Goetzego. Uczestniczył też w obronie Pragi (4 XI), został wówczas postrzelony w nogę.

Po wkroczeniu w r. 1806 wojsk napoleońskich na ziemie polskie R. zgłosił się natychmiast do służby i 20 XI otrzymał nominację na stopień podporucznika w powstającej Legii Kaliskiej z przydziałem do artylerii, nad którą komendę objął niebawem w Częstochowie ppłk Antoni Górski. Odbył kampanię 1807 r. w korpusie gen. Józefa Zajączka, 26 V został mianowany porucznikiem w batalionie artylerii 2 Legii, 1 II 1808 – nagrodzony Krzyżem Złotym Virtuti Militari i dekorowany nim uroczyście w Kaliszu 21 II. Dn. 1 IV 1809 otrzymał R. awans na stopień kapitana w 2 batalionie artylerii. Kampanię austriacką 1809 r. przeszedł pod dowództwem gen. Michała Sokolnickiego: 3 V był w bitwie pod Ostrówkiem, 20 V przy zdobyciu Zamościa, 27 V w starciu pod Chwałkami koło Sandomierza i w potyczce pod Pniowem.

W l. 1811/12 był członkiem loży «Świątynia Izis». W kampanii rosyjskiej 1812 r. nie brał udziału. Dowodził 8 kompanią p. artylerii pieszej w czasie oblężenia Torunia przez Rosjan w r. 1813 (9–17 IV). Po kapitulacji R. z całą załogą opuścił 18 IV miasto uzyskując zgodę władz rosyjskich na powrót w strony rodzinne po złożeniu zobowiązania, że nie będzie więcej walczył przeciwko Rosji i jej sprzymierzeńcom.

Do powstającej armii Król. Pol. wstąpił R. 24 I 1815, przydzielony w stopniu kapitana 1 kl. do arsenału budowniczego w Warszawie pozostającego pod komendą mjr. Józefa Sowińskiego. Dn. 9 XII 1815 przeniesiony został na stanowisko poddyrektora artylerii w Modlinie, jako zastępca ppłk. Jana Gugenmusa (pod nowym komendantem twierdzy gen. Kazimierzem Małachowskim), 1 I 1824 powrócił do arsenału budowniczego, obejmując (po ppłk. Janie Teodorze Kobylańskim) stanowisko dyrektora. Arsenał mieścił się na rogu ulic Długiej i Nalewek, w przebudowanych pięciu gmachach kościoła i klasztoru Brygidek. Znalazły się tu warsztaty, nowocześnie wyposażone m. in. z maszyną parową sprowadzoną z Anglii. W arsenale odlewano łoża do dział otrzymywanych z Rosji, składano karabiny tulskie, a ponadto, kierując pracą podległej kompanii rzemieślniczej, dokonywano napraw uszkodzonego sprzętu. Oprócz warsztatów broni mieściła się tu również wytwórnia narzędzi matematycznych. Dn. 8 VI 1825 awansował R. na stopień podpułkownika. Praca jego spotkała się z uznaniem i wysoką oceną w. ks. Konstantego, co znalazło odbicie w rozkazie dziennym z 25 IV 1827. Dn. 24 V 1830 otrzymał R. Znak Honorowy za 20 lat wzorowej służby oficerskiej.

W czasie powstania R. był nadal dyrektorem arsenału, a Komisja Rządowa Wojny powróciła wówczas do dawniejszego projektu urządzenia w ludwisarni arsenałowej pieca do odlewania dział. Roboty pod ogólnym nadzorem R-ego posuwały się szybko naprzód, a on sam 14 VII 1831 awansował na stopień pułkownika. Z początkiem sierpnia piec był gotowy; w drugiej połowie sierpnia wystawiono drugi piec, służący do czyszczenia kruszcu dzwonowego. Do arsenału nadsyłano także zdatne do użytku działa odlane w giserni Jana Gregoire’a, tu je montowano i wykańczano, po czym odsyłano na linię bojową (dla poszczególnych kompanii i baterii artylerii). Dn. 28 VIII 1831 z powodu choroby R. został zastąpiony na stanowisku dyrektora arsenału przez kpt. Jana Gołębiowskiego.

Po kapitulacji Warszawy R. pozostał w mieście i ponownie złożył przysięgę homagialną, 13 VIII 1833 otrzymał uwolnienie ze służby wojskowej. Mieszkał we własnym domu przy ul. Dzikiej 2309–10 przy rogatkach Powązkowskich. W r. 1838, z synem Teodorem, legitymował się herbem Jastrzębiec przed Heroldią Król. Pol. Zmarł 28 III 1848 w Warszawie i pochowany został na cmentarzu Powązkowskim.

Z małżeństwa z Magdaleną z Lewandowskich (1787–1849) miał R. 3 synów: Józefa, Juliana oraz Teodora (zm. 1866), oficera wojsk rosyjskich.

Józef (1812–1841), uczył się w konwikcie pijarów na Żoliborzu w Warszawie; we wrześniu 1830 wstąpił do służby wojskowej w baterii pozycyjnej artylerii konnej gwardii, dochodząc do stopnia podoficera; odznaczył się w bitwie pod Ostrołęką (26 V 1831), w czerwcu t.r. mianowany został podporucznikiem z przeznaczeniem do baterii artylerii rezerwowej. Przez Galicję udał się na emigrację do Francji; na krótko przed śmiercią wstąpił do Tow. Demokratycznego Polskiego, zmarł w Nogent-le-Rotrou w dep. Eure-et-Loire.

Julian (1817 – zm. przed 1860), ukończył w r. 1834 gimnazjum na Lesznie w Warszawie, od r. 1835 był zatrudniony w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu, w końcu na stanowisku adiunkta archiwum Wydziału Dochodów Niestałych. Za przynależność do tajnego związku Gerwazego Gzowskiego został aresztowany i w listopadzie 1844 skazany na wcielenie do Specjalnego Korpusu Syberyjskiego w zachodniej Syberii; zmarł w Pietropawłowsku w gub. tobolskiej.

 

Pol. Enc. Szlach., X; Uruski, XV; Bartkowski J. i in., Spis Polaków zmarłych w Emigracji od roku 1831, w: Mater. do biogr., geneal. i herald. pol., VII/VIII (syn Józef); Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędników wojskowych tak w służbie będących, jak i dymisjonowanych znakiem honorowym zaszczyconych, W. 1830; Małachowski-Łempicki, Wykaz pol. lóż wolnomularskich; Spis szlachty Królestwa Polskiego, W. 1851; – Gembarzewski, Wojsko Pol. 1807–14; tenże, Wojsko Pol. 1815–30; Łoś R., Artyleria Królestwa Polskiego 1815–1831, W. 1969; Strychalski J., Obrona Torunia w 1813 roku, Studia i Mater. do Hist. Wojsk., X cz. I s. 122; Wójcicki, Cmentarz Powązkowski, II; – Rewolucyjna konspiracja w Król. Pol.; Roczniki Wojskowe Królestwa Polskiego 1817–1830, (W.); Rozkazy dzienne Naczelnego Wodza 1815–1831, (W.); – „Kur. Warsz.” 1848 nr 87, 1849 nr 161; – AGAD: Akty KRW rkp. 69c s. 44–45, rkp. 47 k. 9; B. Pol. w Paryżu: rkp. 396; – Mater. Red. PSB; – Łoza S., Virtuti Militari 1792–1819, W. 1953 (mszp. w posiadaniu Z. Zacharewicza); – Kartoteka oficerów WP 1815–1831 Zbigniewa Zacharewicza z Kr.

Zbigniew Zacharewicz

 
 

Powiązane artykuły

 

Powstanie Kościuszkowskie

Insurekcja kościuszkowska rozpoczęta 24 marca 1794 roku, zakończona 16 listopada 1794 roku, to powstanie narodowe początkowo przeciwko Rosji, później także skierowane przeciwko Prusom. Jedno z najbardziej......

Bitwa Pod Racławicami, 4 kwietnia 1794 r.

24 marca 1794 roku na rynku krakowskim ogłoszony został „Akt powstania obywatelów mieszkańców województwa krakowskiego”, dający początek powstaniu kościuszkowskiemu, jednemu z przełomowych......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Wojciech Gerson

1831-07-01 - 1901-02-25
malarz
 

Józef Dietl

1804-01-24 - 1878-01-18
prezydent Krakowa
 

Józef Maria Grassi

1757-04-22 - 1838-01-07
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.