Rochman (Rochmanius, Rochmarinus) Andrzej (zm. 1608), bernardyn, wykładowca w Uniw. Krak., pisarz teologiczny. Ur. w Mohylewie na Białorusi, bliższych danych o jego pochodzeniu i początkowych naukach nie posiadamy.
Ok. 1594 r. R. studiował w Akademii Wileńskiej, gdzie zetknął się z Krzysztofem Scipio de Campo, późniejszym prowincjałem bernardynów i definitorem generalnym. Obaj należeli do grupy studentów, którzy swoimi wierszami okolicznościowymi upamiętnili pogrzeb alumna Akademii, wojewodzica smoleńskiego, Łazarza Kmity Czarnobylskiego pt. Parthaenicae… threni in exequiis… Lazari Philonis Kmitae Czarnobylski… (Wil. 1594). W r. 1596 R. wstąpił do zakonu w klasztorze wileńskim bernardynów, w którym ponownie spotkał się z Krzysztofem Scipio de Campo i wraz z nim ukończył nowicjat zakonny w r. 1597. Ich drogi rozeszły się po przyjęciu święceń kapłańskich, po których R. znalazł się w Nieświeżu w r. 1598, a potem został lektorem studium zakonnego bernardynów, zaś Scipio de Campo wyjechał na studia zagraniczne. Na stanowisku lektora filozofii, a potem teologii R. pozostawał do końca życia. W r. 1602 odbył dysputę teologiczną podczas odbywanej w Radomiu kapituły prowincjalnej bernardynów i na tejże kapitule otrzymał nominację na kierownika studium zakonnego w klasztorze Św. Bernardyna w Krakowie. Ta nominacja stanowiła ważny krok na drodze reformy studiów bernardyńskich, zapoczątkowanej przez Hannibala Rossellego w r. 1581. R. podobnie jak Rosselli prowadził wykłady z teologii dogmatycznej i metafizyki wg myśli Jana Dunsa Szkota w studium zakonnym na Stradomiu w Krakowie i w Uniw. Krak. Nie przyjął jednak promocji akademickiej, pozostając przy zakonnym tytule lektora generalnego. Zachowały się jego wykłady z metafizyki, spisane przez słuchaczy, m. in. przez akademika krakowskiego Jana Pernusa (Compendium methaphisicae speculativae ad mentem… Joannis Duns Scoti… a. D. 1603, w B. Jag.: sygn. 2548 k. 1, s. 596, k. 6, Compendium methaphisicae ad mentem… J. Scoti sub R. P. A. Rochmanio… philosophiae professore. Cracoviae a. D. 1604, tamże, sygn. 2590 k. 259). Wraz z Rossellim i Piotrem z Poznania należał R. do czołowych szkotystów w zakonie i w Polsce w w. XVII. Przedwczesna śmierć sprawiła, że jego twórczość była niewielka, a okres pracy dydaktycznej w Uniw. Krak. stosunkowo krótki. Jego komentarz do pierwszej księgi Sentencji Szkota F. Joannis Duns Scoti primus sententiarum liber… commentarius został po jego śmierci wydany przez ucznia, bernardyna Floriana Kolęckiego, w r. 1627 w Wenecji z przedmową zawierającą szczegóły z życia i pracy R-a. Obok Kolęckiego do wybitniejszych uczniów R-a należeli: Jerzy Godziszewski, późniejszy prowincjał bernardynów, i Benedykt Bułakowski, reformat. R. był też teologiem i spowiednikiem bpa krakowskiego Piotra Tylickiego, od którego otrzymał cenne dzieło Ryszarda z Mediavilla: „Super libros Sententiarium…” (Brixiae 1591). W ostatnim roku życia (1609) R. przyjął nominację kapituły zakonnej, obradującej w klasztorze poznańskim, na prowincjalnego definitora. Zmarł wkrótce po tej kapitule 15 VII 1608 w Daleszycach i został pochowany w Krakowie przy kościele Św. Bernardyna. Nieznany autor, zapewne bernardyn, jeden z jego uczniów upamiętnił ten pogrzeb panegirykiem pt. „D. O. M. Sacrum et posthumae R. P. A. Rochmanii…” (Kr. 1609).
Estreicher; Słown. polskich pisarzy franciszkańskich, W. 1981 (H. E. Wyczawski); Słown. Pol. Teologów Katol., III (H. E. Wyczawski); Starowolski S., Setnik pisarzów polskich, Kr. 1970; Wadding L., Scriptores Ordinis Minorum, Romae 1650 s. 19; – Błażkiewicz H., Szkoła franciszkańska, w: Dzieje teologii katol., T. 2 cz. 2 s. 306, 339; Golichowski N., Przed nową epoką, Kr. 1899 s. 204, 374; Kantak K., Bernardyni polscy, Lw. 1933 II 296, 306–8, 311, 338, 354, 355; tenże, Dzieje krakowskich bernardynów w zarysie, w: K. Kantak, J. Szabłowski, J. Żarnecki, Kościół i klasztor OO. Bernardynów w Krakowie, Kr. 1938 s. 51; Kędzior J., De schola scotistica in Polonia, w: Acta primi congressus Zagrebiae, 25–29 Sept. 1935, Sibenici 1937 s. 90; Wyczawski H. E., Krótka historia zakonu Braci Mniejszych, w: Klasztory bernardyńskie w Polsce w jej granicach historycznych, Kalwaria Zebrzydowska 1985 s. 622; – Kronika bernardynów bydgoskich, Wyd. K. Kantak, P. 1907 s. 91 (a. 1608); Memoriale Ordinis Fratrum Minorum a Fr. Joanne de Komorowo compilatum, Wyd. X. Liske, A. Lorkiewicz, w: Mon. Pol. Hist., V 406; – Arch. Prow. Bernardynów w Kr.: rkp. RGP-k-61 (Teki Bogdalskiego) t. 44 k. 219, 219v., rkp. [bez sygn.] Poczet wybitnych bernardynów od XV do XIX w., Oprac. N. Golichowski, [Leżajsk 1918] s. 75, 76.
Wiesław Murawiec