INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Tadeusz Lechnicki     
Biogram został opublikowany w 1971 r. w XVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Lechnicki Tadeusz (1892–1939), ekonomista, podpułkownik W. P., szef Biura Ekonomicznego Prezesa Rady Ministrów, wiceminister skarbu, poseł na Sejm. Ur. 28 II w Serebryszczach (woj. lubelskie) był synem Felicjana i Marii z Hemplów, bratem Zdzisława (zob.), bratem przyrodnim Felicjana (zob.). Do gimnazjum uczęszczał początkowo w Lublinie, a następnie w Warszawie. Jako uczeń gimnazjum lubelskiego został w r. 1906 przyjęty do Organizacji Młodzieży Narodowej (OMN) Szkół Średnich oraz do konspiracyjnej organizacji «Przyszłość». Po przeniesieniu się do gimnazjum E. Konopczyńskiego w Warszawie nadal działał w OMN, m. in. wraz ze Stanisławem Hemplem prowadził prace przygotowawczo-wojskowe. Po uzyskaniu w r. 1910 matury i odbyciu służby w wojsku rosyjskim podjął w r. 1911 studia w wiedeńskiej Hochhandelsschule. Z ramienia OMN był tam kierownikiem tzw. grup narodowych tej organizacji oraz prezesem wiedeńskiego «Ogniwa». W r. 1911 został przyjęty do Związku Młodzieży Polskiej. W r. 1912 przeniósł się do Berlina, gdzie do r. 1914 studiował w Akademii Handlowej. Tu prowadził prace przygotowawczo-wojskowe wśród studentów Polaków. Po powrocie do Król. Pol. od 1 VII 1914 do 1 III 1917 r. służył jako oficer w XV korpusie artylerii rosyjskiej. W czasie służby wojskowej utrzymywał stały poufny kontakt z władzami OMN w Piotrogrodzie.
Od marca 1917 r. L. brał aktywny udział w formowaniu Wojska Polskiego w Rosji. Zorganizował w kontakcie z Głównym Dowództwem Polskiej Konfederacji Wojskowej, a następnie z władzami utworzonymi przez «Naczpol» (Naczelny Polski Komitet Wojskowy) oddziały polskie w Piotrogrodzie i okolicy. Po przyjeździe L. Lisa-Kuli i P. Barthla de Weydenthal oddał je pod komendę Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). W utworzonym w Rosji korpusie gen. J. Dowbór-Muśnickiego był zastępcą szefa Wydziału Mobilizacyjnego, później pracował w Sztabie Dowództwa Wojsk Polskich na Ukrainie. Po rewolucji październikowej zorganizował z Polaków junkrów i kadetów szkół wojskowych oddział strzegący obcych ambasad w Piotrogrodzie. Był członkiem Komendy Naczelnej konspiracyjnej organizacji Związek Broni, utworzonej w grudniu 1917 r., która miała na celu rozpowszechnianie wśród żołnierzy I korpusu ideologii niepodległościowej. Następnie z ramienia POW aktywnie współuczestniczył w organizacji polskich oddziałów w Murmaniu i nad Donem. Od 1 XI 1918 do 1 III 1919 r. dowodził oddziałem wojska polskiego na Wołyniu, a następnie (marzec-lipiec 1919) zorganizował i dowodził konną baterią na froncie kowelskim. Od sierpnia 1919 r. kierował jedną z sekcji Oddziału II Naczelnego Dowództwa. Na przełomie l. 1919/20 z ramienia II Oddziału prowadził przez 8 miesięcy prace wywiadowcze w Berlinie. W związku z obawą dekonspiracji wrócił do kraju. W kampanii 1920 r. wziął udział jako porucznik artylerii konnej. Został ciężko ranny (wrzesień 1920) pod Hrubieszowem. Po kilkumiesięcznym pobycie w szpitalu objął (lipiec 1921) szefostwo Sekcji Osad Żołnierskich w Min. Spraw Wojsk. Akcją osadnictwa wojskowego na kresach wschodnich kierował do grudnia 1923 r., kiedy powołano go na roczny kurs do Centralnej Szkoły Kawalerii, a następnie (grudzień 1924) skierowano do 3 dywizjonu artylerii konnej. W okresie pracy w wojsku L. opublikował m. in. artykuły: Współczesny układ stosunków politycznych, gospodarczych i wojskowych na terenie Rzeszy niemieckiej oraz niemieckie wychowanie wojskowe w świetle wypadków marcowych 1920 r. („Bellona” 1921), Z doświadczeń oficera w polu (tamże).
W marcu 1925 r. L. przeszedł w randze podpułkownika w stan nieczynny. Zajął się wówczas swym majątkiem w Serebryszczach. Dn. 1 I 1928 r. rozpoczął pracę w Min. Spraw Zagran. W marcu 1928 r. objął stanowisko kierownika referatu niemieckiego, a w r. 1930 został zastępcą naczelnika Wydziału Zachodniego Min. Spraw Zagran. W związku z tym prowadził w lipcu 1930 r. w Berlinie polsko-niemieckie rozmowy na temat incydentów granicznych. Na temat stosunków gospodarczych z Niemcami napisał artykuł Traktat handlowy z Niemcami (w: „Pięć lat na froncie gospodarczym”, W. 1931 I). Miał on na celu uzasadnienie podpisanej umowy handlowej z Rzeszą. Z Min. Spraw. Zagran. przeszedł na stanowisko p. o. szefa Biura Ekonomicznego Prezesa Rady Ministrów. Dn. 5 IX 1932 r. został mianowany szefem Biura, a po dwóch dniach również podsekretarzem stanu do spraw gospodarczych w Prezydium Rady Ministrów. Dn. 28 V 1934 r. objął stanowisko wiceministra skarbu. W Min. Skarbu m. in. zajmował się pracami związanymi z oddłużeniem samorządów i rolnictwa, obniżką cen kartelowych. W lecie 1936 r. wraz z min. przemysłu i handlu A. Romanem prowadził w Hadze rokowania w sprawie współpracy gospodarczej Polski z Holandią.
W okresie zajmowania się sprawami gospodarczymi L. związany był ściśle z grupą, w skład której wchodzili: Ignacy Matuszewski, Adam Koc, Henryk Floyar-Rajchman, Kazimierz Stamirowski. Grupa ta praktycznie kontrolowała i wytyczała w latach kryzysu gospodarczego (1930–5) politykę ekonomiczną państwa. Nastastawiona była na dążenie do wzrostu roli państwa w życiu ekonomicznym kraju. L. swoje ówczesne poglądy wyraził najpełniej w artykule: Wytyczne prac gospodarczych rządu („Polska Gosp.” 1932 nr 20) i w referacie pod analogicznym tytułem (w: „Zjazd działaczy gospodarczych i społecznych zwołany przez BBWR”, W. 1933 s. 11–27). W zakresie polityki finansowej wypowiadał się wówczas za stosowaniem tzw. deflacji integralnej. W momencie, kiedy stanowisko wicepremiera i ministra skarbu objął Eugeniusz Kwiatkowski, grupa, do której należał L., zaczęła szybko tracić na znaczeniu, a jej koncepcje rozwoju polityki gospodarczej zostały odrzucone. M. in. zrezygnowano z postulowanego przez nią przeprowadzenia dewaluacji złotego. W związku z tym podał się do dymisji prezes Banku Polskiego A. Koc, a L. solidaryzował się z nim i w październiku 1936 r. odszedł z Min. Skarbu.
Po wycofaniu się z działalności w administracji państwowej L. ponownie zajął się swym majątkiem. Działał też w Centralnym Tow. Organizacji i Kółek Rolniczych. Razem z władzami tego towarzystwa domagał się przyspieszenia realizacji reformy rolnej, rozwinięcia akcji oddłużeniowej dla gospodarstw rolnych. W tym okresie napisał też dwie książki o charakterze programowym: O jasny program i zwarte działanie. I. Rolnictwo (W. 1937) oraz Problem centralny. Uwagi programowe (W. 1938). W obu pracach wskazywał na konieczność zwrócenia większej uwagi w polityce gospodarczej państwa na sprawy wsi i na podniesienie jej zamożności. Równocześnie wypowiadał się za niezbędnością zmiany stylu rządzenia krajem, uważał, iż «postawa rządzących, styl rządzenia, atmosfera w Polsce ulec musi gruntownym przemianom». W tym okresie L. wstąpił do Obozu Zjednoczenia Narodowego (OZN). Z jego ramienia 6 XI 1938 r. został wybrany posłem do Sejmu z pow. chełmskiego. W Sejmie L. objął przewodnictwo Komisji Spraw Zagran. oraz Przemysłu i Handlu. Poza tym wszedł w skład Komisji: Budżetowej, Inwestycyjnej i Rolnej. W Kole Parlamentarnym OZN był członkiem Zarządu oraz przewodniczącym zespołu zagadnieniowego przemysłu, handlu i rzemiosła. L. był też członkiem Rady Naczelnej OZN oraz przewodniczącym jednego z okręgów.
We wrześniu 1939 r. L. ochotniczo wstąpił do wojska. Przydzielono go do armii «Narew». W bitwie o Janów Lubelski został ciężko ranny (29 IX). Zmarł w szpitalu 1 X 1939 r. Pochowany został w Piaskach koło Lublina. L. był odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim Legii Honorowej, Medalem «Interalliée», Orderem Virtuti Militari V kl., Orderem Polonia Restituta IV i II kl., Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości. Ożeniony był z Hanną Drecką, 1. v. Baranowską. Dzieci nie miał.

Łoza S., Bellona. Bibliografia 10-lecia 1918–1927, W. 1928; W. Ilustr. Enc. Gutenberga; Olszewicz, Lista strat kultury pol.; Skład osobowy Sejmu RP oraz komisyj sejmowych, W. 1938 s. 20, 45, 58, 60, 65, 69; – Drozdowski M., Polityka gospodarcza rządu polskiego 1936–1939, W. 1963; Knakiewicz Z., Deflacja polska 1930–1935, W. 1967; Wrzosek M., Polskie korpusy wojskowe w Rosji w l. 1917–1918, W. 1969; Zweig F., Poland between Two Wars, London 1944; – Ivànka A., Wspomnienia skarbowca 1927–1945, W. 1964; Prace parlamentarne OZN 1938/39 r., W. 1939 s. 39–40; Spraw. stenogr. z posiedzenia sejmu 21 II 1939, szp. 14–23; – „Dzien. Urzęd. MSZ” 1927 s. 148, 1929 s. 83, 102, 1930 s. 69, 132; – Centr. Arch. Wojsk.: Akta personalne L-ego; – Informacje W. Baranowskiego, W. Fajansa, A. Ivànki, M. Kaczorowskiego i J. Zajdy.
Zbigniew Landau

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Zdzisław Lechnicki

1890-06-07 - 1959-01-14 rolnik
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 

Zenon Kosidowski

1898-06-22 - 1978-09-14
pisarz
 

Bronisław Rakowski

1895-06-20 - 1950-12-28
generał brygady WP
 

Kazimierz Brusikiewicz

1926-02-16 - 1989-01-04
aktor teatralny
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Stanisław Patschke

1871-10-04 - 1917-12-08
inżynier technolog
 

Oswald Marian Balzer

1858-01-23 - 1933-01-11
doktor praw
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.